]o. Sig.Elsholtii DESTILLATORIA CURIOSA, five Ratio ducendi liquores coloratos per alembicumjhadtenus fi non ignora^certe minus obfervaa atque cognita. UTIS UDENII GUERNERI^O LFINCII Non-Entia Chymica. BEROLINI, Typis R.UNGIANIS, ImpcnfisRUPERTI VOLCljERI. A. cb I»c -LXXIV. f:[ [^^ PER GERMANIAM S O CIETATI, NATUR^-CURIOSORUM D I C T ^ , Fclicitatem perpetuam! NJOBIL. ATQUEIEXPERIENTISSIMI DOMINI, ~ .^. ^Mprefla jam ?rant prima aliquotpr^- entis Opufculi folia, ;um Uterce invitatoricje b Excell. Propr^fide )n. D. HenricoVolgna- dio dio Vratislavte d XIV. labentis Martii perfcrir ptse, & Inclyt^ Acade^ m\x veftrae figillo muni- tae.mihi redderentur. In illis autem cum me taii^ non cogitantem^ immc nec opinantem quidem Socium tanien & CoUe gam veftrum^ addita et iam folenni Initiationi formula, a vobis renun ciariperfpicerem: oppoi tune in mentem venit hautpolfefpontane^ if benevolentiai veftrae quai 5uam ter quaterque exo- culor , promtius a me yratitudinis argumentu -ependi, ac conlecrando i^obis Destillatoriam lanc^ SociETATi veftr^ amdum cognomlnem^^ rao fi qua parte [quod [aondiffiteorjincufta ad- Jiuc videbitur^ veftrum e- ritjipfamporro excolere: Simperfefiba;, perficere: [i brevicula^ augere. Ni- [lil etenim unquam & [:2eptumfimul^ & perfe- atum fuifle^noftis. A4 Ab- Abfit autem , ut pei oblatum iftud ^ecimeri terminu hic officiis meis ftatuam: quin potius^ fi quid Oh/ervationunu non popularium aut tri- tarum in fcriniis meis la- latere comperero^ proli? xa mente impofterum me communicatururru polliceor. Juvare enim itudiaeorum, qui non tam lucri turpis ^ quam bonipublici cauflalabo- res fufcipiunt^parefre ar- bitramur. Beneagite^ &: ex ex pr^ceptoL. Ann.Se- mQdd)Virtutiglorh:je§ in- ferviendo , invidas tor- quete, Seribb. BeiGJiiii, d. XXIV. Martii A.^« C. chbcLKXIK IlLUSTR. V. SOCIETATL fide omm addiBis^mm Jo. Sig. Elsholz. LUdit in arcanis Divina Potcntia rc- bus, ' Naturain rebus ludit &:ipfafuis. Afpicc plantarumvarios , florumque co- Naturae" lusus mille videbis ibi. Ouam mirisNatura modis fe prodat m ^ Igne, Edocct ArtificesSacra Chymia fuos. Hxc quia nunc iterum ^c-^iP^^^ Colle2a,Ingenioncc minus Arte po- ^ tens : Inter Natur^ Myftas, Medicosque ce- lebrcs Tc refeset merito pofthuma Fama tuo. i>mi»o CoUeg^(^ Compatri Su» honoratUfmo de HonorkOf tx- mt AUgmente m gratukb^tur MartinusVVeifius,D.Serenirs EIea.Brand. Confiliarius & Ar- chiatrorum Senior, Joh JOH. SIGISM. ELSHOLTIO »H. ET MED, D. CANONICO MAGDEBUKGENSUMEDI.CO ELECTORALI Admodum Rever* NoBiL* Clariss. "um de liquoribus colorc pra:ditis fuo elici^ndis ^ & e vehendis fcriberct* ECce y coloratos dum fmdlsy Amice y li- quores» ^uos Agiuns ignis tollit in dta calor : Tu decm hoCyUudes^ tua^ depingis in illis : Ingenium felix mira reperta probant. ^lamma ciet^toHitc^ue : tu£ vis ignea mentk Tdisyea vectm non nifi fumma petis. 4to[uetuxlaudes fuperant velmillecoloresx Non arctis cceli pulchrior axe nitet. Vihratum lumencoloreB^tenuisfima r£s cHy Divina eH^ nobis non capienda fatis. Jngenium par eH ElsholtI mbile^par eH ^}upd fcribit nobiSyC^uodque coloratopus» L. M/Q* Hamb. Mich. Kirjiemus Sileftus. Index Index Capitum. Cap. I. Scribendi occafio. II. De Colore , variisque co lorum emerfionibus. III. De varia deftillandi ratio- ne, & Ipeciatim de tin- d:ura Simplicium per a- Icmbicum ducenda. IV. Experimenta in Metallis atque Mineralibus. V. Experimenta in Animali- bus. VI. Experimenta in Vegetabi- libusjapparentia. VII. De Veronica. VIH. De Chamiemclo. IX. De Ligno nephritico. X. De Fa?cibus vini, Cha?r'o- phyllo , atque Petrofe- lino. Cap. . XI.De Iride lylveftri, 8c Cur- cuma. XILDe Rore folis. XIII. De Pirnp>ella caerulca. XIV. De Cinamomo. XV. De Coraliis. XVI. Conclufio, Obfervatio» nes continens de EfFer- vefcentia atque incale- fcentia, de Attenuatio- ne & coagulatione , de Sanguinc,ejusque Sero, ' Hip- Hippocrat^ UbJ.De dma, lubinit. petV i7rmvi(raji ^ fJLci^ov ttcl ^Eprehendere quidem nemine illorum decet,fi invenire n< potuerunt : fed potius lauda di omnes , quod quaedara i veftigare conati funt. Jo.SiaELSHOLTII )ESTILLATORlA CURIOSA- Cap^I. Scribendi occafio. H (ena jamdum volu- mina An glorum Trans^ aftiones , ut vocantur ^Philofophicse cxcreve- runt: quintum vero To* !mum complevifle Gal- )RUM Diariajitidem conftat : in edendo inique quarto fuonuncoccupaturCu- 3fa Germanorum Academia, Tan- ubique ftudio hodie laboratur , tan* que inter fefe ^emulatione florentifC* X Nationes ccrtant , ut de NAxtiR a A 4cvi- 2, DESTILLATOlR.tA deviaa triumphum fmgulx brcvi fpcrt re videantur. Nobile profefto exerci tium, Stcujusmodi priora fecula vix nc verunt : ad quod li major Regum,Princ pumque munificentia accefferit, nullui reftat dubium fore,ut inrem pubHcai tnde maxima tandem redundent con moda. r 1- • T Occu|)antuf autemfm|uli cireali vcnta Nova atque Obfervationcs inM; thefi /iti Scientia Naturali , in Anatom 4nChirurgia,in Medicinauniverfa: iter 6ue in hbris Politicis, Hiftoricis atque liis nuper editis, cumcpicrifi reccnfc dis. Mifcentur itidem nonnunquai qu^ ad Artcm Chymicam fpeciatim p« tinent: ea tamen fi ad caetera confei pauciora funt: etiamli ubcrioremint melTem, quam ex aliis aliquot Scienti fperare cetto liceat. Hac ipia de caufTa, cvolVenti m Scripta illa,in mentem vcnit, non abs fore, fi admonitione quadam publica dXDEMlCI ifti pra:cellentiirimi exci rcntiir, qwo impoftcrum plus opcrx ^ iinp( C U R I O S A. I Apendant Arti, in cujus profundo pntto jregialatet Arcanorum copia. Eoigitur finc Libellum^hmic pbn- ripfimus, imponendo ipfi nomen De* riLLATORi^ Cumos^. Curiofe> xzm : neque enim talis eft,^uas autin* mtibus a nobis cxtolli encomiis 5 auc jlliceri de fe maximas ipfe utilitates po t . Id illi pr^emium jfufficiet > fi ingc- is fiiblimibus, & in Arte exercitacis Vi* > calcar fiibdiderit/uti per experimen* fimilia non minus ipfi porro inveni- it 5 quam Inventa absque invidia vui- :nt* id^Cokrum emrfmmbus. "TAturam C^/^w exa€te docerejtam , ^eft arduuni, quam cxplicare obfcu- ram r^tionem Luck, per le clarifli- Redc Jul. Scaliger Exerc. Sunt^^ait, coloris cauffie atquc et itias: , tam controverfe atque obfcur^ :elle6lui;quam funt ipfivifuimanifefti. Az Arifto-. 4 DESTlLLATORiA Ariftotelcs Uh. de Senf & fenfd. cap.!. dd finiebat Colorem , quod fit perfpicui tei minati extremitas. Magis dilucida ci defcriptio aliorum, quodfit Qualitas coi poris colorati. Itcm,quOdfitLuxmod ficata. Chymicofum honttulli Colorei omncmfuo principiO Sulphuris, Merci rio alii tribuunt : qua; dfe tc quid fentiei dum,legi imprimis mefetur Dan. Sei nertus lib.de Confenf.Up.XL Egfegiaqu< quecirca afgumentum hoc habent "V dus Antonius Scatmilionius Fulginas, RobertusBoyla»us Uhh.de Colorib. expa teetiamPetmsMariaGapenarius Ub. i Atramentis, Joatl. Chtiftoph. Kolhanfii TraBat. Oftice, atquc alii. vero lit cum ad propofitum pfoptie noftru haut fpeaent, ifeli£tisillisnotabimus p tius Colorum diffetentias: nec eas'ipi tamen omnes,cum plusculsfint , & jai dum interalios a Scaligero Exercit. fecl. 6. atque feqc[. fubtilitcr fatis cxplic tx'. verum iftas unice nunc, qua; bre^ orc via ad fcopum deducerc prsfixu »os poterunt, profcquci»ur. C a R I 0 S A.' I Colorcsitaque pro macerk fubjcd^ spcfcimus in redes five veros, atquc \n ^^r^^mfivecmpliaticos. Horumfpe- menpro^bet Iris, Prisma vitreum, rube- y viniiamappa. Ulos iterum dividimus fenetrmtesyQ^2Xc% Auro obryzOjCerse- lefigillatori^: & in fuperjicidcs , cujus- odi oftent^^ MaJa extm rubentia ia^ .s albid^-. Ca;terun\ Colores in abftrado con-» lerati, fiint vel frimitinji {ivcfmplicess, mirum alhus 3.flavus, viridis, coeruleus, ber, nigen In abftrafto ,^ inquam, fivc latenus ipfi in ccrtas tribuendi clafles nt : alias enim viridispotius videtur eflc )mpQfitus ex flavQ & cceruIeo, five mi- "raJia fpe(9;es fivQ vcgetabilia. Ita Au* ^igmentum, fi Indicoatramento^quod digo vocant OflSicinse : aut Gummi Pe- .vianumcementatoCobalto five ^erg# au: aut UltraniarinumCroco commi- eas, virorem inde prodire videbis. Vcl nt compojiti cx fimplicibus mifli : vel de^ mpafitiy qui itcrum ex compofitis infi- ta varietate, quemadmodum in Pido- A ) rum 6 DESTII.LTORrA rtim mufeis confpiecre licetjnafcuntui Quod fi vcro ChymicorumLaboratori adcas , illa longc ab hac diverlam fuppe ditant rationem, qua colores immutar elegantiffimo fpedaculo variari ade poffintjUt additis addendis novifubit refultent,, emergantquc. I. Ita Spirkmterebmthm^y etfi per 1 limpidus, fi fuper Saccharum Saturni it dem fe candidiffiffium funditur^.dig( riturque, reddit brevi temporis :^ati Tinduram intcnfe rubram. z. lAcm Spiritm terebimhimy ii^m commifcetur fartiter agitando , laaefci quamvis illa ladefcentia non fit conftan fed afcendente in fuperficiem oleofo hc Ipiritu imminuatur, aut plane iterum ev nefcat. Simile quid contingit, fi Oleu olivarum cum lixivio farmeBtorum co\ fundis. ^ 9. Olemi mifi ftillatitium, quod ab n gido aere coire fokt , fi chartx alba^ f liainungatur.ftillando defuperguttas C lci aUquotvitrioH, celeriter rubefcit. ( lei autem,inquam: haut Spiritus. 4- \ 4. Sy^upfi viotdriim per fe obfcutc puf • urcojvividus emergit ruborj/i ipfi Spi- itum vitrioli guttatim commifceas : id uod Offieinis hodie notum eit omai- us. Qupd fi Oleum tartari^ jfuperad- asj viridis emergit color: periturus itc- im^ fi denuo Spiritum vitrioli adieceris* 5. Syrupo florum fmonU li Salem vitri- li mifcueris, nigrefcunt omnia. Idem c- enitSyrupQ florumTunica:^fi ijtiter dc^ oquendum fcrrea agitatur^atulav 6. Ttn£turam CoraUGrum cumzccto dc-^ tillato paratam Tinaur^jfiorumbellidis >ermifce3,&.rcru]tabit li.quo.i: Qbfcure. c^r ulcfcens. 7. ^^n^cmBellidk, vet etiam Rofarum ^nSiuram, fi in exigua quantitate Sali *vo^ mli Sylviano aut fimilibus urindfis Spiri- ibus mifcuerisj color obfcure quali ca^nur eus emerget Quod; fi paulio plus inftil* esjoriturrubor obfcurus; nequcad clari- atem rubor ifte perduci poteftjCtiamli )lurimum addideris^ Se.quitur igitur^ Jpiritns acidos tingerc rubicundc curn ^Uritate, urinofos cum obfcuritatc; A 4 ?. S@-. S D E S T I L L T O R I A 8. Solutio plumbiaxm aceto deftill tofadajtanquamaq^ua communis pelli cidaapparet: huic ii Oleum tartari aqu inftar limpidum adjicias, mixtura ftatii ladi/imilis albefcit. 9. Si Antimonium cum Nitro calc natum Aquse fontana^ iacoquitur, col; tura videtur limpida & fere inodora : qu tamen acido quovis perfufa, colorem i lico croceum cum peffimo foetore ac quirit, 10. Aquacommunis5CJ^/^rr//my^^/ infufione imbutajab Oleotartari ir ftillato ftatim flavQdinc tingetur. Soluti fianni calcinati , Sali tartari deliquat commilfa^ cserulea evadit. Thomas W\ lis l.deFerm^nt.cap.XL 11. K^rgmtum vivum & SalarmonU r/^jfimul trita5&: inmatracio calorearen fiiblimatajin pulverem album facclfun Hic deliquio folutus aquam limpidar fontanse armulam exhibet, quse tamen a ri aut cupro illitaargenteaapparetj&v^ fis seneis Icviter affriila, eademvelutpci fcftc deargentata reddit: quamvis vyx po CURIOSA, Jl :)tius fitqu^dam incruftg^UQnis (pecies. U, Demratorius vero fulvis hoc pa E S T I £ L A T O R I A menf&u ca^p. XL hoc experimcntum pro poluit, cujus membra fingula , pr^te quartumjcxamen fiiftinuere: nobis enin ab addito VkrioiiSpirituhautpallida fla vcdo 5 verum obfcura qu^dam. c^jrule fcentia emcrllt. 14. ^^>r/V/i {olutioncm ad manus ha bcas^&jfeorfim quoque Gallarum info fom. Utrumquefi confuderis, atramen tum confeftim {eriptorium refultai. Su peradde Spritum w/m/i , &clare(cet ni gredo. Porro Oleum tarfari ^d}icCiAt(]y in tefvenicnte quadam efFervefcentia 5 Ipa diceusfive brunnns emerget colorrqucn ipfiim admiftus dcrmoVitrioli fpiritu^ ab olebit, oninia {erenando. Hunc auten csrculum toties. iterare poteris, altcrna tim Oleum tartari, atque Spiritum vitriol infiindendo, quotics laticem hunc red dcre brunnum, aut Qlarum placuerit* 15. Metamorphofis itidem pulcerri ma eft 5 quam Exc. Dominus Jo. Dan CMajor j Cimbricse Academiss ProfelFo celcberrimus, &C Amicus noftcr ornni a inorc major jii. de Chirnrg, infufor. Duh iX.prp C U R I O S II C.propofiiit inhtinc fenfum. Aqixam Lpphirinam, ope ipiritus fiilis armoniaci 1 aenea pelvi fa^tamyvicroinfanditobe- etransparenti : poftea Clyfjkm {^mhm" ii communcm addito^ & mixtura a6lur- am evadetlimpida. Quod fi porro ole- m taruH fuperaddisj priftina redibit c^- ujefcentia. i^. Accipe Solnnonh omkrum cmcri um accto deftillato conie6lx unciam u- lam: inftilla Sfiritm armomaci falfi gutr as conlpicies matcriam la£te- ^ere, pulvere albo fundum petcnte. Hu- c Uquori fi pcr vices. TinBurdi lapidk Idmatit£ joz.. Polemanni guttas totir- lem affundis , intercedente ebullitlo- le pulvis in fimdQ h^rens denuo lol- itur ^ atque totum in liquorcm fumme ubicundum^ transparentem, & grato fa* inoiapore pr^editumfaceilit. 17. Emergit etiam novus color varia- 0lumim. Ita obfervavimus^quod flores ronvolvuli coerulei hcderaceo angulofo blio, quemafureumLobelius riuncupat, lcdie quidcm clegantcr ccetulei, no£tii n Desttllatoria vcro ^id candelam violacei penitiis app* reanr. Ligneas tabulx, atquc id genus u tenfilia, fi a pidoribus C^ruleo faditic illinuntur,fiiumintctdiii pftentant colo rcm : de nofte viridefcunt. i8. Capito Old tar^ari partes duas Z^^J?i^*vaccinji unicam; mifta eaadhibitc arena: calorc rubcrcunt, fupernatante ca feola ladisportionc addcnfata^ Hanc { fikro feparcs , rubeus, liquor magis fie pellucidus, Analogia hujus experimen ti du^9:us cogitayi^ ut hQC obitcr adjiciam Num chylm albkms in corporc humanc quotidic ianguini rubenti confuiiis , limi li quadara ratione fQrtQ eciam rubefcat Qjuamvis enimvulgQ haut perperam fta tuatur, motu iaguinis circulari hunc ru borem appellcnti {iibinde chylo induci motus tamcn folus ad qolorcm immutan dum vix liifficcre vidcturjiiifi inipfofan guinc fimul latcret; falinum principium quod Tinduram hanc tot annosinfeni um nsque continuatam:, adjuvante cor dis, vaforumquc calore perficcrct. Ha:c &: fimilia pbcenome^$ayCOt\imc\}i^ cauif;! C U HI o s a/ I| mtTx commode demonftrari forte pot nt per particulas minimas ipforum li- iotum. Acies aliquot millc militibus in- ruda^^ad nutum Imperatoris dilatatur que cdntrahitur, immo hofteturba- , in ordinem denuo iredigitur. Pari lodo a paf ticulis liquof um dilatatis ori- t perlpicuitas & olbedo i a contra£tis Dfouritas S£ nigredo. Dcnique prout di- catio & contradiomajorautminor eft, ncrgunt colores intertnedii , flavus jriv ^fjViridiSj coeruleus. Opticinum ratio-* *m magis cxquifitaai rcddcre videanti fividerinu ]ap. IIL De^variadeJllU iandi ratione^ Jpeciatim^ de tinBura Simplicium pera- lembicum ducenda. 3Eftillandi variaratio dependet par- tim a varietate Tnrnorum , quorum alii lunt afcenforii , alii defcenforii : : quid dicam dc probacQriis , ccnaenta- t©ru$ 14 DESTILLAtokt A toriis , reverberatoriis , aut ventofis. tim a Faprum differentiiSjGujusmodi fuii Verica,Cucurbita,Rfetort^5PhiaIa,Alcm bicus , Receptaculuni , & id genus alia quorum omnium apparatum non minu Laboratoriadi€ta nobisexhibent, quan iiteris etiam atque iconibus conligna tunt Andr. Libavius Joa. Rhenanus, c^ tcrique dc grege hoc Artificesw Datur autem alia etiam deftiiland ratiojhabito non ad Fumos aut Vafa re ipeftu : verum ad materiam durante ope re transeuntem; Dum enim ignis ia ma ceriam deftillationi fubjedam operatut afcendunt Vafores, qui dcnuo coUeai.rc iabuntur in Receptaculumfub forma Li moris. PfimQxtSiQ^t ad Vapofcs feuFumo quod attinet> variant ipU quoque in colo re. 2\(j/r/^;^fane,etiamficorpus albun cft, in deftillationc tamen (certo ope rationis tempore) largiturfumosadmo dum r ubros . ntrioUm per fe viridc au ca:ruleum , prxbetfumos albicantes. fJ* Ugg uteunquc nigra, furais tamea adc( bi^ tcplcc excipula, ut la£te intus loca ideantur. Htcundo vcro Liquorcs infcccptacu- im tradudi , Mcet non lint unius colc^ s pr^^^milcue : certum tamen fi infi- itampene SimpliciumcGpiam confide- :s 5 cxiguam admodum circ varictatcm i ipiis. Qui ex aromatibus Oka prolici- nt, nullo obfervant negotio, illa hautal- a , fed colorata transcendere : Oleum uta cinnamomi flavet, Oleumiimcis ex avo albet^ Oleum caryophyllorum ex avonigriGat;,01eum ligni rhodii ex fla- 9 rubet. Atqui circa Aqmrum deftil- ^tioncm id notatu digniflimum arbitror> uotquot ipfarum ( noii cxclufis omni* iodoSpiritibus) inPharmacopoliis com- luniter inveniuntur, cundas efle limpi- as&excolores : non obfl:ante taminfl* ni colotum varietate in her baf uitij ex uibm ftillantur>radicibus foliis atq; flo- bus. Omnis illa nigredo , viriditas, ru- or^flavclcenda^casrulitas in fiindo Ca- irbit^E ac Veflcde rclinquitlirj aut peric (Ptius : trarirgwdcntibus, quodobicrva.- tM DeSTILL AtORI A tu dignum^nonnifi limpidis atque CXCC lori1)us prorfus liquoribus. Animum profcdbo noftrum olimfc tigabat argumentum iliud , multotiesqu XTiecum perpendebam hoc Problem.^ Numintanta fimplicium varietate, noi laulk faltemdenturlpecies y qux nativc lecum colores per demhkum vehereni Alembicumautemnominoj tanquamii ftrumeiitum pr^cipuum^ haut cxcludei do Retortami aut fi qua^funt aiia orgar tradudtoria, Dari autem tales in rerui naturalpecicsj labor me docuit, iiecp gebit^quas paf tim ipfemet obfervavi^ pa tim ab aliis obfervatas coUegi, fequci tibus comple£ti capitibus. Adjiciat pli res aliorum induftria. Cap. IV. Experimenta h MetaUiiyatq^Mineralibm. AMetdlls autem ut rem ordiamu illa quanquam fibi reHda , nativ( colores pr^ Vegetabilibus co] ftantiifime fcrvant ob foUditatcmimc] ftru Cu 21 1 OM» tf ms tamen tcntata miiltum variant;» ultoquc major adliuc in deftilkndis i-- Is oriturdifficultas* Par propemodutti tio LMmeralmm:, quamvis difficultaii jftillandiinipfis minor. Quicquid fit^ utrisque fadalpecimina qui^damhic ofercmus: qu^ipfa equidcmifinonia dverfum omnia > maximam ccrte par* n AlcmbiGo debentur. JExperm. /. Circa aurum* Aceip^ lccmauri peraquam f egiam paratamj rcverbcrando infiimmam rubedinem jue tenuitatem reda^lam* Afflmd© ^nftruum ex Spiritus vini optimi & ex lis urin^ volatilis partibus sequalibuSjiu !e hermetice ckufb per quindecim di* calore Balnei lcniffimo fotum : idqm oties opus eft^reitera. Poftea SolutiO'* s fanguinis inftar rubentes in univer«* n conjunge^ & per feptimanam unam t alteram digere* Hunc liquoremfi rro in arenaper Cucurbittm humilem Iper Retortam deftilles^ Auri tandem ndura fimul per alembicum tranfir^ pdme imenfo rubore> tcU&A iR fundd B terrgi l3 D E S T I L L AtOKl A terra acida, nigra, ipongiola. Robcrc Boyte Hi^or. Ttuid. Firmit. Se6t. Mcntouum jpafamus^ait:, cujusbcne^^ iiaut difficulter prima fecundave deft lationet^ntumaufi traducere per aler bicuittp6flumus,quantum ad deftiUatu liquorem duraturo colore aureo tinge dum fuffecerit. Memoratudignumqu que eft ^ftificium, qubd Pr^cell. D Joei Langclottus Epifi. de Prnttrmt pag. iS. refert his verbis : Pulvis auri m" la philofophica triti Retortuk non r mis prdfufida: fed plah^,quales Ang can^e fblenc elTe , immiflus igne arer per gradus eoque tandem fottiifimo pc litut, &: fic ftillabit paucas quidem fc rubicundiffim^s guttas 5 qu^ vel per 1 vel cum Spiritu yini fartarifato digeft. Verum cxhibent Aurum pota^ile non f catum, Vei uHa alia peregrina qualita infciStuiti. Experim. i. Circa argencum. ] cum Mercurio fublifhato calcina, poftmodifm ipfi idem menftruum^cuji in Experim. priore fa^a cft mchtio ^ a fund( Cu I o s a : j5 ide : ka apparebit Tindlura elegaiiter •ulea. Qupd fi Salis fpiritum affudc- viridis evadet. Experim. 3. Circa ferrurn, Hujus iura rubet5&: conficitur accipiendo atur^ Chalybis copiam fufBcientemt afFunde Acetum deftillatumj rube- emque extrahe* Poftea aliud acctum nde 5 idque per menfem aut ulteriusi a,donec niliil amplius cxtrahi vi-. is, Porro Acecum omne tindura jungcj in Balneo deftillando, & re- o vini ipiritum afFunde , digerequc 0 5 ut is tin<3:uram extrahat. Hinc itum vini deftillando abftrahc > itc- ique affunde ^ & poftquam fexies 1 repetiveris 5 TmBura Martis con- a eft. Confeda eft fane 5 fed rem tum promovente Salc aceti a Spiri* vini phlegmate extrado : ita tameni^ orriunculam Ferri inelfe fimul etiamj^ lino fit probabile* Experim. 4. CircaCuprum. De hdc 3. Vir Robertus Boyle lib. de cH^ri^ fag. joj. obfcrvavit 5 eflfe metallum^ B % in quod Destilltoria in quod tam facilc agunt diverfbn generum liquores> ut vix uUum fit A ncrale > quod ad tam variorum colort produdionem concurrat, ac Cuprum compluribus menftruis difrolutum : S] ritu fcilicet aceti 5 Aqua forti j Aqua i , Spiritu nitri , urina^ ^ fuliginis y Ol diverforum genefum5& ih plurimis al liquoribus , ni colorum nomiiliil dif rentium varietas intra limites ex vir cxrulci ) vel ex cxruleo viridis tomp] henderetur. At vcro id laudato D^. ^oyUo nondum animadverfiim i ifle videtur, quod fi Cupro fiiperfundit "^oz.Volcm^nni SpiriM du>pUcatus cx I pide fcilicet ha^matita & Sale armon co paratus, liquor tranlit viridiflimus , Cryftalliprorfus virides etiam adh^rej Experim* S* Circa rcliqua metal Stannum, Plumbum Sc Hydrargyros aquis corrofivis foluta, non admodi tingunt iiiailla menftrua: vcluti Aurui Arggntum, Cuprum atque ferrum fac re fupra rctulimus. Sunt cnim meta ImQ tum vijyiora^ tum albicantia: un CUK I O $ A. II lutioncs illorum ctiam albicanti nec 0 facilc colore alcmbicum tranfccn- re poffc, verofimilc cft. txperm. 6. Dum Spritum njitrioli -amus, fi aliquid accti addas, tranfic iritus viridi colorc alembicum. Phlcg-. , itidcm Spiritus Vcneris fubvirefcit. Exp^rim.^7, SuIphurjSal armonia- &: Calx viva, fi inviccmpermifcen- 5 8c pcr Retortam pcUuntur, licet cx int corpora nonrubra,rubrum tamcn Hllando liquorem pr^^bcnt; qui ipfe ficundus Uquor contre6tatus , digitos ro colore inficit. Robertus Boyle /• Zokrib. ixptrim.^4,, Mxferim. S. Spiricum calcis eo do 5 quem Bafilius Valentinus Tefla- it.part. K pr^^fcripfit, & ex ipfo Tho- $ Keslcrus ProceJ?, Chymic. num. 2S7. etiit, parato. Is prius, quam redifica- fuerit, eleganti c^rulefccntia oculis Jandictur. Experim.p. Acipe Vitrioli ad flave- em calcinati partem unam, Silicum IFe contuforum partcs binas, atquc B } Spiti- tz Destillatokia Spiritus vini quantum fufficit > ut in pi ten^ omnia redigantur. Pofteafi perR tortam pellis > Oleum prodibit rul cundum. Conferatur Chriftoph. Glu tad in not. ad Tyrocin. Joa* Begi Bi /. //. c.d. itcmquc Andreas Tenze ns in Exegefi Ghymiatrica, &c Je Schroederus /. III, PharmMop. c, 26. i plura Olea vitrioli explicantur , qua: 1 bra Retortam tranfeunt. Experim. la De Cinaberi tam na va, quam faftitia hoc obfervatum , fi i Spiritum terebinthinum fuperfuderis. porro per Cucurbitam vitream ex ai na ftillaveriSj liquor prodiens elegam rubebit. Cap. V. Experimenta \ Animalibm. Mlramur in regno animali verjfi< lorem SummiOpificis piftura ElegantifTime maculati pifi nonnuUi atque conchxjex infedis pa lionum omne genus y bc intcr quad pe( ;des pardi , lynces , tigrides. Ad volu-- €S aut^m ubi devciitum > quotusquis- ie pavonum p^ittacorurnque pennai )n ftupet? Atqui univerra^i h^ncvam- ateni ignorat Alembicus , quippe in lem quicquid illorum, tratifit^ quan:< rti quidem haftejnu? fcitur , albefcit*. seipiuntur tamen ab hac regula, qu^. ^r modum^ fpicilegii , ac fedes hxc 'orfiis vacet, fubnedemus,^ Ex Cervi partibuj varia Sc efflcar a paraut medicament^ pfRcinse. !n« r ipfas emincnt Cornua > quQrip:n Spi:^ cus pejD RetortsuixpropuIfps , flavQ auj^^ irep potius micat colore : quamvis O- 0 exade feparato ipiumi dbcrc , apa^^ sgaverim. 2. Inter infcfta Apes mcr conficium> sc quo cquideiTi Aqua, in deftillationa ib. mitium profluens albicat: fequen§ sro Spiritus citrino primum, fiib hnem areo colore , eoqtie QpniJaMi j^ppfitj, lultiplicis in Aite u&s, 3. De Culicum aqija c^erulea ho^, Uipd fequitur Experimemum affert A- ^4 Destil'i.ato]r.ia damus Loniccriis. Hedar, Germm.pAr. ttn gebrannf/it^ir^ Haujlirb^ SafFetN bere U aifo. @preife ein u6er eine ^ac()ei lege mMm m em @acf(ein/ fo (auf m ^affer t)urd) ^ag edcf(eino&er Q:u( m Dlejfa'4)e(* eg at)er in mmfytW 6renne|t/foiDlrt>Der4ye(m ffiafenD. Aqu< inquit y dc culicibus vulgaribus ftillat c^rukfcit, Eam fic coficito : Excend pannum fiipcr cacabum , culices ver inde facculo ; ita in cacabum aqua pc faccum aut pannum defluit. QuQd fi vc ro ipfam per alembicum defi:illes,aleni bicus foetorem cQntraliit. Hac^enus c quidem Lonicerus, etfi hunc Ciilicc (deftillandi modum partim obfcurun partimmancum eife aon diffiteor* Cap VI. Experimenta ir Fegetabiiibm apparentia. Clrcumfertur hiftoria de Magnat^ curiQfo^quodcongregatis aliquan do apud fc Alchymiftis aliquot varij C U R r Q S A. If m Simplicia propafuerit^ eaque intcr mifta in deftillaCQrium ipfis prcefenti- is conjeccrit, Accidit autem , ut liquor :ftillans gratiffimum LMafchi odorem irarct. Odoris iHius rationeni cum Lr illuftris ab Artiftis requirerct % ipfi tem mofchi ne tantillum Simplicibus •mmiftum vidiflett^ tota die fefe ma- ;rantes nihil adducere potuerunt niii rtute Miftionis certa proportione fa- t fragrantiam hanc produdtam foiftc, mdem fub veiperam moftravitiile Do-* inus fallaciamjquodjiimirum ipfis in^ is roftro Alembici mofchum indi« :rit, Quemadmodum igitur ^dmm men^ nur impofitione Mofchi, Zibethi aui: iam florum odororum in alembicum : ri modo cakrm fingere licet, cum a* la tranfiens tin£luram rerura impofi- lumfecum vehat: dummodo in fpe- itores incidas, qui mangonium admit- renon detre£tent. I. Facillimus omnium modus eft, fi rofirum AlmhiQi flores, v. g. Cyani in- trudas? Destillatoria trudas : fie aqua transcQlando cseruleur adipifcitur colorem. X. Quod fi majori cura rem perage re vifom eft , ponas inter Alembici rc ftrum atque vas recipiens Candcm fiv I' Fiftulam media part laxiorem:, aut omnin — amp^uIUtamy qu^ l?pre ■ \ t iftos contineat- Pra terea Canalis illius cu^idem lupremai 0portet elfe pauUo ampHorem >: imar anguftiorem : velat m/Icoue appofit confpicitur. ' 5-. Speftaculum vcro hoc eft pro A gyrtis in foro exhibendiim. Sx/^uaferm Cucurhitu zqna plenis finguli imponar tur alembici in fiirno unico ea rationc UE tedis roftris arembici duntaxat cor Ipici poflint: porro fingulis roftris di verfi imponantur flores, V. g. Cyani, Vi olarum j Calcndute, Ro& rubrar, Crc cuSjSantalum. Subdito igne liquores i vafi fuppofita propulfi divcrfos obtinc bunt colores , n on fine adftantis ftupor plcbis. Idcm fieri potcft ampuliatis i) 5 FiftuKs interpoiins > atquc tdnteai^. 4. Ad oftentationem quoque id Ipc-- atyit recipias nucem juglmdem excava^. im unam, aut pllires, & Spiritu radicuni;- tmpmells fapfhirim infracap. xm. de- xibendo compleasj ceraque leviter ob- ruas. Tunc coram fpedatoribus nux: la repleta in vafculum vini Spiritu fe- liplenum projicitur, & impofito Alemr^ icaper arenam fit propuliio. A calore iterca cera liquefcit 5 &: efBuens mate- a Spiritumlimpidum inficit ita^utcum imiratione omnium prodeat cspruieus^. Uap. VIL De Feromca^ Tqui h^ (\xm fallacia: , regerat ali- quis : ita fime fe res habet. Noffe tamen ludicra illa decet etiam^^ ne ecipiaris ipfemet, & feudes aliorum etegere poflis. Ariftotelis pronuncia^ mi de Viro fapiente fic fonat: ipfe on mentiturr & dium mentientem faeile. 'efrehendit. Argutias igitur miflas facia- lus nunc> & ad operationes genuinas^ eroq^ confonas properemus. Ve« 3LS Dl.SrUI.ATaB:lA Veronicse plantam OSicmx omnc nomnx^dc vixcs ipfiusj Cjuibus tum peda ri ac lieni, tum ulccribus, YuJnerihusq.U' j&nan^is confcrc ji^groti plurimum dc pr^dicant. An vctcribus tam Gr^is quam Latinis, fcriptoribus cognita fuc rit, incertum : licetCTsalpinus ad Myo fotida Diofcoxidis lik IL c. zi^-.. alii ali orfum roferendam cffe cenfcant.. Spe cics, communiter a£ta nutnerantur al Herharijsjinterquasufualia cft^qua^ apu( Cafp.Bauiiinum Q.ppclhmr Rrmic^ m^'. f^pim. d^vutgmfJimA. Parantur indeSyru- pus , ConferYa, Sal Vinum atque A qu^ ftillatitia: de priorihus nihil, de Vinc vero &; Aqua binas accipe QbfcrvatiQ- ues. Experimentum Recentem Vero- fticam dum florcre incipit, cQnfcindi- tQj&: pauca aqua aijKrfim in cucurhi- tam vitrcam conjicito , ac aptato limili alcmhicQ per mari$ bahicum pcllito : fic Aqua cxftillans non crit more ca^tera- rum limpida /ivc albicans , fed viridius- cula. £a viriditas quamvis non fit con- ilans, ans, tres tamen menfes minimum du* .bit,&: poftmodum paulatim cvancfce* :indpiet. Exptrim. Quod fi loco aqil^ fon* n^e Vinum afFaderiSj &pari mtioneper alneum "pepuleris , liquor inde prodi- t itidem viridis ^ aft in quo viriditas nge magis fatura apparcbit: quin et- m ad annum ipraj & ulterius futura eft irabilis. Profedo elegans hxc Tjndur^ lam lecum per Alembicum traducic eronica, videmr elTe nota ac cliaraAer igularis efficaci^ , quam ftirpi illi pr^ illc aliis gratiola Creatoris manus in* Abfit autem quisquam Mc cuprum :cufcc: fivc enim per veficam cupream^ rc pervafa w/m inftituatur deftiilatiOj qua ex Veronica ^que prodibit viri-. s. Pr^eftat tamen modus pofterior^ lippe quo clarillime evincittir,virorem mc non cupro, fed foli ftirpis w^iolf thcvu Dc Aquis vero vcgetabilium per cuprea |0 D E S T I t t A TO R I A cuprea vafa, ftanno aiinus exq«ifite ci duda lBliatis,idobrervavimus: jfiipfe d cupro participent>immiiia gutta una ai altera SpifUm armomaci /alfi \z(kc(enn\ (m minus, limpid;^ permanent* Quo; iiim lpe<3:ate videtur obfervatio alia O tonis Tachenii Medici Veneti darill mi , quam de Aqt^a rofarum per cupre vaia ftillata ^r^/. XIX. Hippcr. Ghymic.k quentibus verbis proponit» K^hradit t de cupro qudsdam atomosyqu^ invifihilitt Aqud commifcmtur. fis njidere cuprum Btiih in ipfam Alcali urim guttula^ al ^uoti & iUico tota Aqua mridefcet: qm Hiam fcilicet aciditas Aqu£ roface^ avid. sis arripit leve, fthij^ magis fmile Alcal • quaM metaUum^ quod ideo pauUatim in nj, tid^Wt fundum cadit, \\xz ipfa dum commentamut, afl( fit nonnemo DeftiHatori^e Artis hai imperltuS ) Aquam tum 5^/i//>/tum % tismdrim perinde^ut Veronicie jamdift virefcerejfi cum dexteritate quadam < modcrata celtritate iiiter deftiflandui procedatur, Cujus rci veritatcm cxpci ^ntia dctcrminabit, Ca Cap.VIILi>i?^0 Stius pkntx iblenc Botaniei deccm numerare fpecics, inter quas tamcn e- minent Ch^nmmehm vtdgare^ Cliam. )bile flore fimplici^ & florc pleno* ham. inodorumj Ciiam. fcetidum. No- s vero de primo iJIo five vulgari, hoc C(> pr3?cipue agendum crit. Proft^t in Tabernis pharmaceuti- 5 Aqua cjus ftillatitia , tnoirc reliqua:- m oflicinalium limpida & excolor : oftat i ridcm ole^im pcr in&fionem cx )ribus flavefcens : at vero ab hispeni- s diverfum efl:,quodper defiilUtiomm : iisdem floribus confiGkurjfaturo pu- Sapphiri colore oculis jucundc blan- ens> ^ mpmm. i. Flores Chami^meli vul- ris recentes aqua iimplici aflatim ir- ja & conquafla ♦ Pofl:quam fteterint a- [uot dies 5 in veficam cupream ftanno :ne obdudam conjicc^ &: aptato Ga- tello o^ftilJa. Aqu^ prole nobis nondum eft explor tum* Bxperim.s. Ccerulefcentia illa Cli m^emelo ingenita tanti eft contagii , inficere etiam res alias , & fibi fimil reddere valeat. Exempli caula ^ caj lunmiitates tenellas Pini aut Abiet fruftuktim fe(3:as in veficam conjice, a dendo bonam florum ciiamaemelin jTum copiam. Propclle per fe> & Oleu tran C li Jfi 1 d s 5^ insibit compofitum ^ quod nomin^it^ 'tum pni ci&ruleum liccret* Exptrm. Pari rationepotGris com* mctc Oleum jumpenfapphirimmyQotn^ ifcendo baccis Juniperi debitam illo- m flbrum portioncm ; non fine com-» unicatione viriunl mcdicarum>quibus iasjunipefus poUeti Experim. f. Eodcm modo ex feg^ cntis Arboris vit^, cum flofibus Cha- a^jmeli remifl^is, conficies Oleum c^f u* cens; quod quamvis per fe benc flt loratum> adjedo tamen Oleo ligni odii adhuc odoratius reddi potefl:. Experim. 8. Immo ejus indolis Vi-^ ;ntut efle ifti florcs, ut cUicunquc prd- modum mdteri^ rejimfz permifti , O- im teddant {^pphirinumi Afgumen- tn {peculatione dignum> ^n hac: me- odo componi plura Olea contra mof- >s ipecifica ex Simplicibus f efinofis iti* :m fpecificis poflint. Experim. p. Decompofitum Oleum quod proponit Anfelmus Boetius /A dc gemm. ^ Upid. cap. 43^ Flori- C busg }4 Destillatoria. bus, inquiensjchamsemeli adjungunt ii poftores oleum album fcu fpiritum tci binthinae ac fatis magnam portionc faUs armoniaci fa£titii. Hanc mixt ram vefica^ xncs^ indunt, huicque quam communcm addunt: dcinde e ftillant aquam & oleum prorfus vulg; & communi modo. Aqua exftillata o. um in fixperficie iua (apphiro colore fm le continet: id oleum terebinthinx • oleo camomelino jundum^nam her ip(a aut flores hcrbas aliquid olei pi bent : fed color a ialc armoniaco eft,c cx xvc exfiigcns colorem eum oleo didit. ^tate, fi diu fervetur oleum, ( lor isperit, ac poftca manifefte oc ipfius terebinrhinse deprehenditur. Qj multi hac ratione decipiuntur, & ali( Chymici tam imperiti funt, ut put< colorem a chama^melo proficifci : p cuit hic impofturam & fucum vel er; rcm Chymicorum dctcgere. Hadenus Boetius,qui tamcn firul hic fraudem fiibcire iulpicatur: fiq dcm^uti fiipra £xpmm. /. a( j. oftcn ni C U R I O S A.' 3f is, ctkm absquc omni Sale^fivc com^ mi 5 five armoniaco , Olcum ca^rulc- ns cx floribus Qiama^meli vulgaris e- cipoteft. Porro nequc acupro veficar or is relukabit, cum alias in aliis ftir- ►us per veficam ftillatis idem fieri o- rteret : id quod tamen a vero quam xime abeft. Manet igitur, in ejusmo- ^perationibus c^rulcfcentiam ab ipfis ribus omnino proficifci. Qnx tamen c^eruieo colore per Salem armonia- n ex cupro elicito Boetius afFcrt^non ^ inficias. eft enim artificium vcl ton- ibus hodic notiffimum. JExperm. lo. Ad durationem quod inet> adcft nobis Oleum ex floribus im^emeli absque additionc falis aut cari tertio abhinc anno extra£tum,cu^ Golor {apphirinus adeo conftansappa^ ,utfi nonperpctuo^pluresccrte anno$ luc duraturus videatur. Interea non ^avcrim , quod de fuo Oleo fapphiri ato Boetios 1. c. afleritjcolorcm csc- eum sBtate perire, & Olei tcrcbinthi- additi albefcentiam cmcrgerc, C % Cap* Destillatori A Cap. IX. De Ligno nt phritko. AD Fraxini (pecies illud retulit Cc Bauhinus in Pinace Botanico , ; pellando Lignum peregrimm J Mexicamm , aqmm cdrukam reddt Francifcus Hernandcs in Thefauro rum Medicarum Nov^ Hilpania^^qu poftmodum Nardus Antonius Recc) ediciit lib. IV. c. 2$. Coatlis, inquit:, qu alii Tlapalezpatl y feu Medicinam i guinis coccineam vocant, fufFrutex magnus & arborefcens , ftipite crafFc enode, materia pyri, foliis ciceris vel tx 5 flore luteo in fpicas comppfito. ptimc etiam defcripfit Nicol. Monai Hifior.Simplic. cap. XXVIL his verbis : A tit Nova Hijpmia> ligni quoddam ge erajjum ^ enodeymaterie pyri^ cujm / jamdiu receptm fuit in his regionibm, renum vitia, urim^ difficultates e^ina moda. FoHea experimento comprohat eH , ejus aquam in jecoris ^ lienis objt Siiombm utikm effe. lUa autem hac ra. paratur. Ligmrn afpddtim' ^ minutim cifum in optima limpidtjjtmd aqtia, tam maceratur j atque in ea relinqui- y donec Ac^ua a bihentihm abfurnptafit^ nidia hora pofl injeBum lignum , Ama uleum dilutiorem colorem contrahit^ ^ fenSm intenditur pro tempork diutur- ate , tametfi lignum candidum Q poti- yuffum ) fit : cr.ruleum ideo dico , quoni- aduiteratur alio ligno fimili , q^uod a- %m croceo cokre inficit/ne quis faUatur. IUa of/:^«^fycn^ hodicrno tempore efl pido vulgaris, & omnino, nifi adco in- ruiflet 5 pluris ^ftimaretur. Exemplo. cujus indole eum nihil fit miran- m magis, ipfiim tamen tanquam rem v^iam vilipendimus : quod ex remo- Indiarum regionibus apportaretur5& ais infciis ex improvifo oftentaretur, n cum ftupore eum contcmplat:uri imus^, nullus ambigo. Experim. /. Inveftigaturus igiturjan or iftc aureo-c^ruleus per alembi- n, etiam conftans'^ migraret, Infufimi i cum lcgmentis five rafpatura Ligni C 5 nephri- 58 DeSTILL ATORIA g tiephritici in Cucurbitam conjcci \^ anijatqj abftraxi. Aqua cxftillans qu2 vis utrumquc colorem perdidiflet . limpida cvafiffct: adverti niliilomin odorcm refinofixm atquc gratum ill Ipirare;^ multo vero gratior depreh dcbatur odor in ipfis fegmentis, lice gnum crudum ex fe pcne aocruov fit. Expenm. 2. Loco aqua^ fontanse! ritum vini fubftituimusjqui fcgmentis perfufiis pari ratione bicolor evadefc led tradu£tus per alcmbicum;, non (c atque aqua fimplex, albefcebat. Ca rum quoniam facilc pra^videbam , f ut deftillatione per alembicum circa 1 lignum nihil amplius efficerem: de quidem ab ipfajnihilo tamcn minus via rem aggredij, &c qua^ fequunturj perimenta facere vifiim eft. Experim. 3. Infulb aureo c^eri cum aqua fontis parato inftillavimus quot Olei tartari per deliquium f guttas : & dcprehendimus,utrumque lorcm conftanter perfifterc. Experim. 4. Eidem infiidimus ti C II R I © S A. ioU {piritum guttatim, atquc evanc^c^- it aftutum coior ca:ruleus ^fbia rema- :nte flavcdine* Experim. /. Idem cum Spiritu Ms, Ipliuris,nitri tcntavimus5& perfevera- t color aureus^disparente ca:ruIeo : vcl- i in Experim. 4. etiam contigerat. [aut obfcuro indicio, Salia acida vi pe- strante infringere & aliter difponerc irticulas illas poffe, quas Sal tartari u- nofum & quafi obtufum infringcrc at- Lie alitcr disponerc nequit. Experim. 6. Circa hoc Lignum nc- briticum plurimas alias cgregias adducit Dnfiderationes fedulus ille & pcrlpic^- [flimus Naturx indagator Robertus Bo- le Lih. de Colorib. Experim. X. & fi^^* \xx ibidem legi merentur. At unicam ceat nobis hic repetere 5 qu^e concer- it redintegrationem perditi femel co- )ris ca:rulei. Eam pauUo equidem pro- xius Audor rccenfoit, nos vcro fiiccin- te tantummodo repctemus. Infufo fci- cet Ligni bicolori paucas Spiritus ace- \ vini guttulas immitte: Sic pcribit co- C 4 lor 4(> Destillatoria eolor eaE^ruIcus, rcftante croceo. InCxi^ affundc tantillum Olci tartari per deli quiutn confedti , & mox redibic ca lor ca:ruleus , apparebitque Infufum u antca bicolor : frafta forrc falis acidita te, & ad prillinum politum redu£tis par ticulis per hebes cjuafi Tartari oleum. Cap.X. De F^eciht/s vi nh Chdrophyllo^ at^ Petro- feiino. VEtuftate Vinum duplex deponi excrementum: Fa:ces puta^ atqu< Tartarum. Fdces autem jfunt parte: vini craffiorcs ac terreftres , quas pof fermentationem luti aut mucilagiuis in f^ar addoliorum funda demittitjaoncx pertcs utilis f ilfedinis y a qua robur vi num accipit:> adeo ut ab hae quafi radi ce avulfum 5 & in aliud vas translatum xtatem usqi|equaque non feraCj fed fa cile degeneret. De fa^cis hujus prarftantia tcftimo mm C U R I © S A, 41 ium etiam pr^bec Aqua ardcns fivc piritus vini 5 q^iem Oenopola^ auc De-. illatores alii mde conficmnt : ut alios unc omittamus ufiis mechanicos^ vul-- 0 non incognitos. Id vero omnibus liaut effe obvium rbitramur 5 ex iftiusmodi Fxcibus vini leum per velicam parari quod viride anrcendat Alembicum» In ipfb operc 1 quoque fiiit animadverfum, iliud ma- is viridefcere , quod ultimo profiuit O- um. Perit tamen illa viredo fucceira imporis: immo ftatim^li Oleum rccti- ces^fado in flavedinem tranfitu. Vafa anno beue ftnt obdu£ta , ne tinduram cupro in tranfttu abrafo refultare au- imes. Ex vimceis codem modo con- ci Oleum 5 quod viride trameat j noa emo affirmabac. Ch^rophyllmn fativum dum floret tque in femen abit, fl recens cum tota oncifum folito morc deftillatur^ aqu^ er Alembicum tradufe innacate .fo- ^nt guttx virefcentis Oiei. id quod de Jpii hiortmjts fiye Pe-^ C 5 trofc- 41 DeSTILL ATORI A trofelini planta pari modo dcftillata, iam verum effe, fi rcde operatus fuerii dcprehendes. Durabilis tamen minim fucrit is viror, fed temporaneus. Qu; vero Olca cerefolii atque petrofelini i Olficinis oftcndunt^per fcrmentationcr diuturniorem parari folent, atquc fatt rate aureo colore , coque conftanti n tcnt. Cap-XL De Iride fyl- njeftri ACcelcftis arcus fimilitudine nome !ris acccpitjdivcrfisflorum color bus varic pi£ba. A radicis autci forma commodiftime dividitur in cla lcs, quarum prima bulbofas continct ni mero viginti: ^ltcT^ tuberofam ^ &t qu dcm unieam : tcrtia genicuUtaSy Lxr circiter. Gcniculatas fiibdividuntur in h tifoliasjanguftifolia^j&nanas. Ex Utifi liis prima, qux Iris vulgaris Gcrmanic fivc fylvcftris Calparo Bauhino nunci patuti tam eft nota, ut proptcrea Iris^ m Jin C U R I O S A. 45 iti Officinis audiat. Semnt com- ouniterejus folamradicem, ad paran- lum inde Succum , Olcum infiifum , at- jue F^culam: Jiores c&ruleos contem- ^lantur equidem ob clegantiam 5 at neu- iquam cuftodiunt. Carterum Joachimus Gameranus> n notis ad Petr. Andn Matdiioli Her- )arium Germanicum, quod iy5>o. Fran- :ofiirti prodiit, niniirum ad lib. /. c^ip, "oL 2. de floribus ifl:is c^ruleis nocatu iignam profert Obfervationem, liis ver- )is : 2)ae ^afler aus De» Q5(umen ^er f(()o* len Iris ^efttfltref / tft giif ftir Dte OBaffer-x w^ix un& tft fo(d)eg »ie( frdffftger/ l»ann ilfo i)affe(be OeftlKtref n)tr&/&ap es Der ^Blu^ iien naftirl!d)e t?arbe 6c^d{f / tt)ie &enn W bes oj)ne aden frem6&en ^ufai^ (eic()f{tc() ge^ Cj)e|)ett fan^ Aqua, inquit, ex floribus Iri- lis defl:illata Hydropi confeyt ^ cftquc- nulto eflicaciorj flita deftilleturj ut na- ivum florum colorem ipfa retineat: juemadmodum id absque additdmento )cregrim omni fieri facilc^ potefl:, Profc^lo nifi crimen falfi laudato Camc- 44 D E S T I L L A T O R I A Camcrario imputare vclimus;, dabitur tique moduSjquo Aqua cx floribus illius planox dcftiilari cxulea poteft. Hunc au- tem modum Camerarius ipfemet pro li- beranda fide exprimere juxta debuilTetj ne legentibus oriretur fiifpiciO:,per artifi- ciumitipra Ca^. VI. coinmemoratum rem peragi. Num ctenim vulgari niethodo ftillata ifta c^erulefcac Aqua^experiri ha- (^enus von vacavit, Ctirctimd^ radix in vulgus notiSima cftj red inregram ftirpem pauciores no^ runt. Croci lndici(addito nommc.Cur- cum^ ) Iconem exhibuit , atque una lu- culenteF defcdpfit Jacobus Bontius lihk YL Hifior, Mdi^ OrientaL cap^. 30. apiid Guiliel. Pifonem in ipfius Opcre anno 161%. edito. Folia eidem tribuit Helle- bori albi , florcm: purpureum 5 fru^fcum cchinatum five caftanearum cortici hi^- fpido fimilem, cum inclufo femine pifi- formi. Vulgaris autem Curcum^ pulve- xi fiSpiritumvimdepuratiflimum fuper- fudcris,liquor pcralembicumpauUo ce- krius puUu^ leviter flavcfcet, Durat ea C U R 1 O S A* 45^ ^xvtdo cantisper, fi in loco umbrofo, fri- idoque adfervetur: a radiisSoiis autcm, ut alio quovis calore , cito diffipatur ac :vanefcit. Quanquam admodum rcfra- :ari nolo.fi quis flavedinem hanc^ parti- ulis minimis ob incitatiorem deftillati-. em corporaliter tradu6tis, tribuendam fle contendat. ^ap.XIL DeRorefolis. STirpium qu^dam plurimas fiib fe fpe- cies comprehendunt: veluti Tulipa, Hieracium, Geranium,Orchis,Thla*. Gramen. Alia: nullas prorfusjquan-- am nobis quidpm hadenus conftat: [uemadmodum Anifum , Cymbalaria, Luta muraria, Cepa^a. Nonnulfe medio ■lodo fehabent^paucioresfcilicet com- lcx^e {pecics: flcut Galega^^ Glycyrrhi- Chelidonium. Et harum quidem ul- imarumtribus eft ampIiflima.Gontinens itcr alia etiam comtiflim^ {kmtkxxvx lantamj quse ob hquorem roridum, fo-. vd per asflivos S@lis calorcs inna- tantcm, 46 Destillatoria tantem, R&sfolis vulgo nuncupatur. N que enim duabus plures Ipecies iftius Botanicis noftris innotuerunt: quarun altera vocatur Ros folis folio rotimdoyQ&. que Officinis ufitata: altera^fed apuc nos tantifper rarior, Ros folis foUe eblon go dici confuevit. Experim. i. Accipe ftirpem utrius vis fpeciei recentem , & quidem intc gram, media ^ftate, coeloque llido col ledam : pofteaquam mundaveris omnia incideriSj atqu^ afperfo aquas: momentc conquaffaveris, Cucurbitas immittito vi rrcae , & absque additione per alembi cum ftillato. Transibit non fine dele£ta tione intuentium liquor aureus , ad ru bedincm vergens. Experim. 2, In exficcata quoquc ftirpe nos expcriri idem voluimus , ipl Spiritum vini liiperfundendo. Poft mo ram aliquot horarum cx vaiis vitreis op( Balnci pcpulimus , jucundo obfervante Ipedaculo, per alcmbicum liquorem in die duci aureum. Dc caufis hujus effcdus ifi quid con jicer C U R I o S A. 47 :cre licec, crediderim Rorcm jfblis ita fc compofitiim, ut in eo abundet Sd 4atUis , qui inter deftilJandum fecum pit refmojfks particulas per totam ftir- :m difperlas : fiquidem quotusquisque fius externam faciem contemplatur, : auro eam rubefcere faciie advertet. ccedac autem pra:terea oportet pc- iliaris proportio illarum parciculaum [ Salem : quoniam non defunt ali^ her- ^rubentes & relino& , [quarum tamcu qux deftillat^e neutiquam rubenc auc ivefcunt. Poftquam noftra ifta experimenta^^ ndum feceramus > incidimus in Mc- ' iUam Deftillatoriam Gonradi Kunrath, li tracia. XK de Rore folis^ fnfcripto, )erofiflimam pro more proponit me- odum\ conficiendi mcdicamenta ex hac ftirpe^ nec non inter c^tera quo- le Aquam ipfius ftillatitiam flavere af itjparaturus inde porro Quintam quan- im Eirentiam^in morbis univerfi pana- am : quamiiio equidem relidurifiimus ;6tori, autjpocius ilaaeo HoIIando^ex cujus 48 DESTltLATO RlA ciijus Opere vegetahili omnia pctie Kuj| rathus ille mutuatus elle videcur* 1 Cap. XIII. DePimpineJ la cdrulea^Cf Curcuma. Plmpinellarum familia commode di fpcfcitur in binas clafTcs, Prior comprehenduntur Pimpinell^ San guiforb^ dictsE, numcro quatuor; nimi rumMajor^Minorhirluta^Minorlsevis^f Inodora. Pofteriorem occupant Pimpi ncVlxSaxifrag^ cogmmimUpqmmm qui Vkx recenfentur a Cafp. Bauhino in Pj nace: fcihcet Major umbiella candid^ Majoraltera, Major umbelk rubentc Minor^Tenuifolia. Qtiibus addi polTur cidem Bauhino adhuc incognita? : qm les funt Pimpinella maxima Cadanenfi lac. Cornutij Pimpinclla max. Canac Ipica rubra longa,& fpica rubra conglc merata Rob. Morifoni, itemque Pimp; nella agrimonoides Horti Patavini. At vero prxzcr enumcratas has c mnes , alia quardam fpecies fpontane CUKIOSA. 49 tCck apud Dos ad pagos Urbi proxi- DS^quam ob certas t^iioncs^^impmel^ n cdrHleam appellabimus . Eam ipfam tcm reperi infuper tum prope Stem- y-ty loco fex milliaribus hine diftantc, »i in ufumOfficinas aulic^Hortus rac- cinalis cxcolitur : tum circa Francofur-^ m ad Viadrum. Faciem fi fpedes, ad Sanguiforbas anta haut pertinct , verum ad Saxifra-^ s : atquc inter Saxifiragas illi^qu^ Ma- y umhelU cmdidd nuncupatur , quam oxime accedit. Ab eadem contra di& rt I. Solo natali. Pimpinella namque ^rulea in terra nigricantejaltera inarc-. 3fis provcnit. i. Pimp. c^rulex radix ara pulli eftcoloris,intus albidi : alteri- ; raciix tam foris , quam intus albicat. Pra^terca radices illius fucco interius irgcnt cxrulefcente>qui in vulgari nu- iam apparet : unde etiam nomen Pim- 'melUJaxifrag£C^rulea ipfundcre, nobis fum fuithautinopportunum. Experim. x. Mirum autem eft, latu- fc hatingitur is fl vo colore : quod fi ipfum porro per aler bicum deftilles , liquor tranfit fumn fapphirinus. Obftupefcent Ipedator rerum ignari^S^ fucumfubeffe pene m jurabunt. Experim. 2. Quod fi vero radices i ftas^aut infuper contufas^in Oleum ter binthi juxta cum aquar fontana: trip infundaSj {iibinde agitando vitrum, tui cleum innatans ftando cscrulefcit : { poftmodum omnia pcr arenamforti c lorepellas^ evancfcit color cxruleus,' oleum aqua^ fiipernatans colorem pi fc fert aureum. Experim. 3. Porro vero fi ad Med cos fimul ufiis transferre operationej hanc Iibuerit5& fpeciatim parare Aqua. fhyfagogam cdtruleam^ infundantur juxi cum radicibus illius Pimpinella: Seme anifi^foenicuIi,& c^etera carminativa. Experim. 4. Si animus cft conficiei C U R I O S A. f I Aquam contra Calculum c^ruleam, in- iantur una Scmen alkekengi, petrofe- \\^^ id genus alia. PIus tamen opor- t eirc radicum PimpincII^e, quam carte- rum, fi color prasvalere c^rulcus dc- :t. Experim. /. Si mcdiam partcm ra- cum Pimpinellx c^erulc^e cum mcdia rtc hcrba^ Roris-folis commifccas , &c vini Spiritu infiindas , profluct is per smbicum colorc marino perquamele- inti : fra£la nimirum c^rulefcentia per bedinem Rori-fblis congenitam. CauteU* I. Coloremhunc fapphiri- im cx radicibus iftis^liquor aqueus cx- ihit nullus : fed oportet clTe liquorem irituofum. Pra^ftant tamcn adhuc olc*^ [inofi liquores ob majorcm cognatio- :m, qua: ipfis cum fucco radicum refi- )fo intercedit. Addifcere id etiam li- itjfi ipfis Oleum citri afFudcris, quippe illud poft brevem moram colorem um c^eruleum dcponunt. X. Deftillatio in his operationibus lente nimis inftituenda^alias albicat D % liquor fi Destill ATOm A * liqiror tranfiens : verum paullo incita us, ita primus quidem liquor ex cyan albefcit , fed pofterior perfedte fa phirinus apparet. 5. Color ifte cxruieus, faltem ut duobus prioribus Experimentis anim^ verti y noneft usquequaque durabil fcd poft tres aut quatuor mcnfes in f vedinem ienlim degcnerat. Diutius 1 men durabit, li extra Solisradios, & loco frieido (ervetun o 4. Radices ift^ colligi pofTunt vei xftate aut autumnO;,& per hyemem fc vari : tam enim recentes, quam ficcar ; h^c ph^nomenaapt^funt:quamvis p vetuftatem dJffipato fucco casruleo, ali •rum morc radicum fiant inutiles. 5. Recentiffimas aliquando radic Oleo terebinthi iblo imbuimuSjobft Vaindo lequeiiti die , marinum colorer non vero cxruleum emerliirc: & quan vis poftea aqua: triplum adderemus/o titer per vices movendo, manfit tame eoIor mariAUs jupernatanti qIco* Caj G U R I O S A- "f J Cap. XIV. Z>d' Cm^- momo. difficiles atqu€ longiaqiias na- Jvigationcs ab antiquis tam Grx- cis 5 quam Latinis de Crmmmo ulta inccrta, adde etiam fabalofa^tuc- prodita. Hinc inter Botanicos ort^ im tot controverfi^ deCinamomi at- leCannclte differentia, vel identitate : quidcm lites ledione reccntiorum xiptorum facile nunc detcrminantur. Nobiliffimum eft Cinamomum fivc annellaZ^/74;^/V^ ; proximaipli Malava- :a five Javanenfis ^ fequentc porro Pe- lana. Neque pr^tercundum nobis Ci- imomum caryophyilxum^a (apore nun- ipatum, quod noftra a:tate ex Am.eri- z meridionalis provincia Guajana di- a aiFerri caepit. Atvcro Cannell^e^ kiftoriam lucu- ntiffimam omnium repcrire licet apud ruilielmum Pifonem caf, i.&z. Man- {f^ aromatic^5,quam is niticliffimo opc- fuo Indt^ utrimque re nMurdt atque ]D s ntsdi- ^4 DesTILL ATORIA medic/i Amfterodami anno \6<;%. m preflb fubnexuit. Fateor autem, me no leviter fuifle Isetatum , dum pervagand hoc volumen , Iconem integra^ arbor cinamomifer^primum confpicarer : pei tsefus fcilicet negligenti^ dicam , an ir fcitix ca^terorum Herbariorum , qui a unum fere omnes in Commentariis fu nil nifi folium unicum cum bacillo ai cannula 5 lia£tenus nobis exhibuerun Gseterum quoniamis Audor^perinde i Joa.JonftonuS:,qui hujus quoque veftigi in Hifi. na.tur. de Arboribm preflit, omn: um manibus non teritur^ac prsetcrea vi ulla fiiperat fpesjfore unquam ut arbc ipfa fub climate noftro frigidiore nafca tur: ideoque fragrantifllmo huic & car dinah Aromati tantum nos dcbere rat; A\xQiVi Pifonis incidi ejus efligiem^atqu ut hominibus noftris paullo magis in notefceret, hoc loco inferi curavimus. Verumenim vero ut ad propofitur noftrum propius accingamur , eliciun Oflicina: ex cortice hoc Aq^ua.m:, cui J inter aromaticas carteras primum tribu Cu R I © S A. locum,haut erraveris. Tamcnim ipfa l cordijfpiritibusquc amica viralibus, m potenter flatus in ventriculo inte- misque difpellit , tam denique palato iam grata,ut cseteras multis poft fe pa- .fangis relinquat. Ipfa cum vino, vel absque illo cum ^ua Borraginis deftillari folet: utrovis lodo , quse primo tranfit Alembicum, .defcit. Ea autem koiefcenm haut eft quidem nativa,verum ex oleo,quo A- jma abundat, proficifcitur : id in parti- ulas per aquam minimas difperfum, olorem infert lafteum: quod fi iftas uafi atomi fuccelTu tcmporis unitx, ui iblimc feruntur, produnt fefe in fuper- ;cie o^uttuls oleofa; aurei coloris , reli£ta quaalbida: Ucct oleum iftud, fi paullo opiofius fit, tandem etiam fiindum pe- ere foleat. Nequc vcro hoc ita crit intcrprctan- lum, acfi ladtcus ifte color foli propri- is fit JquxCinamomim: apparet ctcnira n Aquis etiam cx Caryophyllis , Nucc :^yriftica,csEtcrisquc aroraatibus cxtra^ y6 pESTILLATORIA.^ dis. Nominarc vero Cinamomum pr reliquis libuit , quoniam ut pauUo ant dicebamus, tum cseterorum aquas ant< cellit, tum in frcquentiorc ufu ubiqu terrarum habetur. Cap. XV. De Coraliis. COraliorum tria gencra iunt : ri brum, nigrum,atque album. A bum autem vici/Iim in ramo&n ftellatum, articulatum, & verrucofui diftingui commodc poteft. Datur qui etiam Coralium extra rubens , intus n grum. Palmam cxteris in mcdicin pr^eripit rubrum fivc mafculum didun de quo Pedac. Diofcorides lib, V. ca} X39. Cordium marinum frutex efi , qp. alto extrafim , duratur Jlatim atque t mergit^ tanc^uam offufo aere protinm con erefcat. ^Lurimum invenitur ad Syracu fas in fromontorio y cui ^^achjno nome efi» LaudatiJJimum rubens^ colore anthen ei aut fandycis faturat^^nec fecus terem facile cedens ^c^uabili usquequaci^ue concrt ment& C U R I O S A. 57 mto 3 rtirfm algji mt fuci marmi odore^ am ramofijjiramn ^ einamomi dmulum "-ma fruticis, Pluiius lib, XXJCII. Natur.- 'fi, cap. 2. fimilia fere habet^nifi hallu- nanter apporuifiet^baccas illas feu glo- 1I0S5 quibus colla fc^nain^s exornantjin bufcuia illa marina (ponte nafci : cum rno parari iftos iatis hociie conftet, & )nftare ipfi quoque olim potuiflTct- Dc )dem Rubicundo intelligendus etiam t vetuftiffimus Vates Orfhem peculiari armine de Coralio;, quo is & virtutes fiusj & fabulas eo pertinentes^ elegan^ r proiecutus eft. De hoc ipfo Coralio rutilante , an jftillando genuini coloris Tin^lura du- queat, examinandum jam fuerit. Solu- mes cum fucco limonum aut berbe- m confedas, etiamfi miniata facie de- 3:ent, hic nolim propofitas. Sed ne- le Liquores illos , qui poft abftradio- :m in fiindo vafis remanent rubenti •lore. Ejus etenim farin^ plurimos oceffus live methodos videreeftapud afehn. Boetium lib. IL Hijlor. Gemm. s &la ^ ©ESTILL ATORI A | (jr lApid. eap. IS4. at multo plures apm Joi Ludov. Ganfmm Hipr. Coralm eap. VIL itemque apud recentiores alio; In eo vero negotii verfatur cardo, ut c ftendatur ratio,quarme additione r< fufpeax, fivc per Alembicum.five pc Retortam , rubicundus ex Coraliis L quor, id eft Tm£turA genutna traducatui Experim.i. Jo.Lud. Ganlius citat capite §. VIII- obfervatum aliquando u ftatur a celeberrimo fui £Bvi medico ^a. Zuingero, Tinduram deftillando prod re per alembicum , fi Coralia in calcei verfa una cum Spiritu vini probe digt rantur, & novies leni deftillatione pr mo, deinde vehementi calore foras pe lantur, ita ut aqua primum flava , poft< rubra cxfiliat , ,qua: Tinctura eflc cr ditur. . Experim. 2. Idem Ganfius §. X) cjusdem capitis hxc habet. Pulvis cor liorum Spiritu falis calcinatur: calxaqi ftillatitia eluitur,ut falfedinem cxuat. d inde addito vini fpiritu fit extradio. E tradiones cum cohobiis toties deftilla ti C U R I O S A. it, doncc lin^iurA prorepat ex dembicg. [inc feparatur fpiritus per balneum. fotandum hic^quod extra£fcum-eft,{em« zx circulandum cjfTe decem dierum •atio: deinde cum cohobiis deftillan- Lim. Sexics id faciendum, femper adhi- ito novo Ipiritu. In quinta deftillationd '^bem color dicitur prodirey & in (exta Jvis totus rubeus in fundo manere. Experim. 3. Huic congener modus \ Conradi Kunrath CMedull, ^eflilUt. 4ci. X. de Coraliis infcripto^ quo tamen caffum repetendo nunc potius ftpcr- debimus. Experim. 4^ Daniel Sennertus lib. Injiitut. CMedic. P. j. S. j. cap. g. fe- icntem rationem in medium profert» orallia aceto foluta impr^gnentur ipi- :uacetideftillati, donec fal nihil iftius iritus recipiat: id quod fit hoc modo. d coralliorum libram unam adde ace- acerrimi uncias duas, & leniter eum !:ftilla,exftillabitphlegma faltem iulipi. im. Secundavice affendeaceti uncias es^iterumque deftilla.atquc ita pergc fmgu- ^0 DeSTILL ATO RIA {ineftillatori« noftt Mantiffx inftar fiibncaatur. Obfernjationes EfervefcentU , a que Incalefcentitz. 1. Uti a notioribus ordiamur, vul^ quoque conftat,fi vivA CaIx aqua co: C U R I O S A. crgatur , fervorem atquc fumum inde ccitari : quam operationcmMurarii no- inant Mlofd^en/Calcem extinguerc. 2. Si limaturam Ferri, Cupri, aut Sun^ Aqua cauftica five forti imbuas , vi- im ita incalefcet^ ut teneri manu vix >ilit:, afcendente fimul copiofo fumo. 3. Similis fere cfFeCfcus fequetur , fi '€rcuri0 'vivo, Tlumbo, aut MarcaJiuA- lam iliam caufticam afFuderis. Ad pcr- aiora vero Metalla quod attinet, Lu^ paullo magis reiiftit aqux forti, quam entimperfe£tiora: SoIycvo ipfiusvim, i Sal armoniacus acceirerit ^ plaac e^ lit. , 4. Exagitationcm aliquam obfervarc oque tibi licebit, fi Tmarum Aqua iftica perfiidcris. [. Vitriolo a calcinatione adliuc calen- upcrfunde aquam fontamam, fenfim tando : atquc cffervcfccre ipfam ve- ncntcr animadvcrtcs. Idcm cvenit, ft cntibus quibuscunquc Salibus alcali- s aquam afFudcris. rimoli fpiritum guttatira inftilla Sali ^4 DeSTILL ATORIA Sali fivc Oleo tamri per deliquium p rato, & orietur ftrepitus : to finito app ret eoagulura, quod communiter Ta tarus appelktur vitriolatus. 7. Eundcm Vimoli aut etiam SHlph rh fpiritum acidum cvm.7elk bubulo,! le urinofo nativo pr^egnanti commiti & pugnam mox fenties. At vero lon incitatior crit ebullitio,fi fitcam '^tli permifcueris : adeo ut illi lequatur turbatio, atquc fpuma alba fublimc attollatur. 8. Oleura wVnW/ rubrum gcnumi atqjSpiritus terebinthim fi invicemcc fundautur,vitrum adeo «ftuare incipit manibus tradari nudis nequeat. 9. Neque bcnc convenit Spintui lis nitri cum Butyro di6to mtimonii: q potius commiffi ^i liquores,hoftiliter tcr fefc dimicare confpiciuntur. 10. Alfcrvaram nuper Spintumj communis ad ufum. is cum abfumptus fet,invitrumillud adhuc fortaffe mad Spiritura fdis armeniaci Floribus xris ftum, quem J^uam fipphirinm hc C U R i 6 S A. )iinulli vocitant, infufurus adverti^mox prima guttula excitari nubcculam in nroj&fumidum vaporem manifeftoin- t exhalare : non obfcuro argumento, )iritus hds propter lalia contraria elfe or&s infbciabiles. ir. Pertinet huc obfervatio Regneri rxfii, quam is libro De fucco pancreati-- pag. do.iti hunc fenfiim retulit : Accc- mus^aitjOleum tartari per deliquium5& iOii vaccino infudimus. Huic poftmo- im mifcell^E Spiritum vitrioli luperad- dimus, & mox orta eft efFervefcentia, que diutius durans, quam fi Lac non iflet admiftum : qu^ quidem differen- L ab ipfius vifciditate pendere videtur. ^inus bene ctiam eftervefcentiaproce- tjfi Spiritum vitrioh La£ti committas ius, quam Oleum tartari : nimirum ob isdem ab acido promtiorem coagu- cionem. Qrvdtiones! Attenuationis^^ %4 Tmmri dicimus corjptis fblidluni af- Co^^uUtionis. E 46 Destillatoria quc fpiflumjquando illud tcnue^fluidiii ve redditur; Spijfari comxz rcs voca tur 5 dum qu^ ex fe fluida ac tenuia iur pcr modum five coagulationis , fivc g] Gcfccnti^e five omnino lapidcfcentia: i craffantur> &firmitatcm ac fiibfiftcntia acquirunt. Qux quidcm affcdion Piiyfic^ pr^e csetcris non tantum in i bcrnis pharmaccuticis funt oppido fr quentcs, fcd in reliqms etiam artib mechanicis : quin immo tota Ars Jpag rica nonnullis a dilTolvendo & congr gando nomen accepilfe creditur. Un» hx dnx qualitates peculiarcm mcr( Gonfidcrationem^ optimo nobis jure ^ dcntur. z. Ubi ^ecoBa aut J^fiffa Pharmac pseus, & ^ura carnls Coquus parat : afl fis Hquidis corpora denfa atteuanti partesquc nobiliores extraliuntur. 1 ratio eix in '^ulepis ^ Bmuijiontbpis , & i liquis Formulis medicamentorum quidis. 9, !ta ficca Salium quorumlibet cc pora liquefcere videmus^atque attcnt ri,: C U X I Q S A. €f 3 afFulis liquoribus aquofis : undc SqIh-^ ones dida^ Jimplices : qualis V. g. illa Vi- ioli in aqua fontana , qu^e cum Infiifb allarum mixto atramcntum producit^ ua dc refiipra ^-^j^^.^.mentiofa^ta. 4. Pertincnt huc fimilitcr Solumms rrofi^dy cajusmodi in Metallorum (oVu iffimam compagem ab Aquis caufticis ^crcentur. Aurum enim per particulas linimas innatat Aqua: regi^^e 5 adeo ut Liod fibi rcli£lum aciem oculorum nu- ^r jfiftebat^mutata mox ipecic five tex- ira, prorfiis diaphanum appareat» f . Neque mirandum minus 5 idcni urum> cxtcraque metalla poire pec nls quandam quafi corrojionem ita et^ m attenuari, ut undarum inftar fluant t IX quidem fufio , nifi res effet adeo ita, apud ignaros fidem vix inveniret. 6. Alabaftrum atque Gypfiim uri pot 5perinde ut lapidcm calcarium>in vui- is notum cft^ allcritquc nominatim nfelmusiBoetius Ub. 11. de Upidib. ^ emm.cap. 2dpAd veto ncfGiOjanfit ita bvium , quod fequitur cxperimcn- £ z tum. ^% De STILL ATORIA tum. K^Ubafiri^ZMt c]m vice Gypji o mi^minutiflTime triti &c cribrati libras ; liquot iii sEiicum aut ferreum plani fui di atque prius calefadum vas conjiec ignem adhibe per gradus ad intenfic nem usque, & videbis lapideum hur pulverem formam Hquoris induere , ui dulatimque effervefccre^ adis etiam i fublime albis vaporibus fumum refereJ tibus. Quinimmo fi bacillo ipfum tur agitaveris, non fenties arenas inftar rcl fterejedadmodumliquoris cedere: qu quidem res non levem curiofo ^edatc ri deledationem parit, uti de fe ipfo R< bertus Boyle teftatur Hifior. Fluid. Sei XVIIL ubi plufculas circa hanc rem n< tas adhuc, & cautelas addit. 7. Attenuationis quoquefpecics € €yx^^yi<^^> illa,qua S4tartari^ci deliqL^ um in liquorem folvitur : atque inter N turx quidem opera perquam illuftris il attenuatio y qua {piflilTimi exglacie pont< verno Solis calore diffluunt. 8. Ut vero ad Coagdationls phxn< menaquoque deveniamus, cx maxin pn C U R I O S A. ^9 rotritis cft panificium,dum Tiftdres ad- niftafarina Aquam coagulant in mafTam ro panibus pinfendis- Similcjfed magis ompofitum opus eft BulcuriorHm^o^v^-^ e qui butyrum, lacchanim^ova^varia^ ue alia ingredientia juxta admifcent. 9, Magis vero domefticum cKcm- lum vix extat, quam Ldciis coagulatib, ve ea ope coaguli vitulini aut agninij ve per fuccum limonum , aut hcrbx a- etofc five per acetumjVitrioli Ipiritum, liaque {alina acida procuretur : ubi /anc uida Ladis fubftantia;, {ecedente Sero, \ cafeofam fabito malTam coit. 10. InlnfiilisCanariisexfucco arundi- um fluido, codioneaddenfant in innu- leros ufiis dulcillimum Saccharumi&ct'' ontrario in lufola Succotra, ex planta^- les fiiccum cognominem amariflimum. [nmo fine artificio aut labore in variis ntris lapidefcunt Aqux : & ut provincias iias prarteream, maxime celebriseft^^- us ^mrmnni di£ta in fylva Hercinia aut procul a monte Brudero , in qua tan^um ftillantium aquarumpetrifi- E j catse 70 DeSTILLATO KIA catx ftirix 3 fed & ingentia animali oira ineertse hadenus originis reperiur tur. II. Ad mineralia vero quod attinet^ Spiritum Ja/is armonUci urinofiim opt mum cum fmi Jpirim depuratiflimo a quis partibus permifces , illico per mc dum glacefccntia^, aut potius nivis infti coire in fiindo vitri occipient. Dum < nimSpiritus armoniaci acrimoniaadu core Spiritus vini obtunditur atque m tigaturj crifpx angulofeque Salis part cul^e fundum petentes , & alia: fiiper al *as dclapfe nivis pra^ fe ferunt fpeciem. II. Si Spiritus falis culimrii mifceti cum Spiritu fali^ armoniaci acido^ nc falfo: tuncinitio mifcella seftuarc:, mc turbari;, tandem plane butyri forma cc re incipit. 13. Spiritm vini fomme reftificatu itidemque Jpiritus urin^ exquifitc d phlegmatus, fi sequis portionibus mifc antur 5 intra horse quadrantem agitanc primum in nivis {peciem , mox etiam maflam ftabilem coalefcunt. Nili vcj utc e U R I O S A. 71 crqueSpiricusphlcgmatis omnis expers erir, fuccefTu carebit negotium : veluti 'udenter admonet Rob. Boyteus Hi- ?r. Fluid.&Firm. Part. 11. 14. Ovi dbumen ad teiiuitacem usque ^nquaffa, deinde permifce ipfi mediam^ irtem Spiritm fdis optimi : videbisquc ancmixturamagitando intra pauca lio- z minuta coagulari. if . Fluidiffimum Mercuriicor^\x% co- 2;ulare multi variis modis tentarunt. uum propnitjo. Rhenanus Biffert. Chy- nc. Part. L pag. i Suum itidem Tho- las Keslerus Cent. I. num. yf- ut aliis scenfendis nunc fupcrfedeam. Expedi- \ tamen , ncc minus certa ratio efl: per faporem Saturni , fi in plumbum liqua'' um & jam refrigerari iterum remo- o igne incipiens fbveam baculo impri- nas^aliquid cineris inlpergas, atque Hy- Irargyrum celeri manu inmndas : ita ad- eendens vapor aplumbo ipfum conge- at. Quanvis^qui Mereurii hanc coagula* uonem indubium vocent^non dclint. 16. Operpfior modus eft ;, quem ali- E 4 quand@ ji Destillatoria quandopro coiificiendo Mercurio coii\ Uto citrino adhibuimus. Capiebam aii tem Hydrargyri unciam, ^ruginis &:Sa lis communis , utriusque unciam urtar cum dimidia, Aceti vinarii libram civi lem. Coquantur in fartaginc ferrca pe horarn unam aut alteram , foatula conti nuo ferrea agitando , donec tandem i amalgama Mercurius coeat. Id poftmc dum iteratis ablutionibus a falc purg^ ac deniquc in globulos piforum infta forma, Hi globuli aeri tcmperato ex pofiti, poft aliquot horas fponte quiden indurantur: quad yero colorem quo que coagulatQ huic Mercurio inducer animus eft , accipias radicis Gurcum; XIV. drachmaSjTuciar autem pr^parati unciam unam5& poftquam mifcucris/a Gumglobulis ftratum fuper ftratum in ti gillo bene lutato^ne quid exfpiret. Sten in igne primum lento, ut ficccfoat mate ria : poftea per horam unam atque ampli us^fortcmadhibeto ignem:hinc eximc & poftquam refrixit , cura liquari , ui fnetalla folent^ atque in vaginam effun CU R I o S A. 7} i: habebisquc maflam auri Rhenam alde asmulamjCX qua annuli, armilte liaque monilia confici non nequeunt* i quis tamen maffam hanc de Mercu- 0 amplius participare neget, ciutl ipfo aut admodum altercabor : quoniam, ai z\x iftius planeta? innotuenint, non icileinducetur, ut credat ignem vehe- lentiorem ab ipfbper horam ititegram ratis tolerari, (^bfer^vatlones mSangmm^ejtiS(^ Sero, Spiritus minerales pcr fiphonem 1 venas brutorum injcdi, quo pado mguinem intm alterent>attenuando aut oagulandojamdum in Clysmatica ISfo- a cap. K a nobis fuit enarratum, Verum prasterea inyJ/^^^/W huma- lOjper venam {edam extraciv adhuc alente^ tentavimus nonnulla : adverten- es, a Spiritibus iftis mineralibus inftilla- is varias etiam mutationes fanguinem ubire: quales funt ebullitio , attenuatio, jrumefcentiai> aut coagulatiojcoloris cx- E s alta* 74 DeSTIL L AT0R I altatioj aut obfcuratio, fimilesque plur variationes. At vero , poftquam Sanguis huma nus vett^fedione emiffus deferbuit , £ confiftere c^epit , innatare ipfi folet Lt quor^ olim pro Bile, hodie pro Sero habi cus. Certe non is amaricat tantopefeA' Bilis nomen mereatur: neque tam ei tenuis;» ut purum putum nuncupari Sc rum debeat. In cochlear argenteum i exceptus leniter & absque commiftion cruoris fiibjedi , /i (uper faviUis aut cai bonibus parumper teneatur, abit in coa gulum albumini ovi co£lro tam coniifter tia> quam colore^ & propemodum etiar iapore fimile. Ad colorem quodattine animadverci difierentiam hanc , quod i xionnulhs perfedte albicetjin aliis palk atjin aliis ad citrinitatem tantiilum vei gat: quar quidem varietas five a tempc ramento , live a ftatu corporis fano ai morbofojfive ab aiIumptis(portio enii chyli infanguinem non verfi onan no effe videtur)pendere poteft. In chylofum illud Serum^^^Yt^^i^ vi fcul C tl R I O S A. 75 ulis exceptuni:, ii Spirims lupradidos inerales guttatim ftillaverisj emergunt tfja etiam ph^eaomena , quorum noti- im habere fedulum medicum,nonabs : prorfus fuerit. Examini autem huie ihgentem nupcrrime navavit opcram l.V. Dn. D. GoDOFREDus Leisne- iSy Collega nofter dum viveret per- jam honorandus , qui ipfe qua^ fc- uuntur Obfervationes & confcripfit^ & obis hoc loco vulgandas paullo ante, uam fato fungcreturj communicavit. Obfern^atto 1. Dominus N. N. nationc Clivenfis, riginta annos natuS:, Scorbuticus^macu- s rubris, puftulis in facie^artuum gravi- ati, formicaticnibus , rubedini in facie •oft potum vini generoft, vel cerevifise ortioris , vel acidularum S>^albacenfi- im 5 gingivarum h^emorrhagi;^:, & fimili- ►us obnoxius, pr^mifiis Pilulis^ d. z8. Ju- ii 1671. mictit langninem ex brachio fi- liftroj in patellas trcs ad feptem uncias :ircit^r. Sanguis inter effluendum valde fervet: 7^ DeSTILL ATORIA fervet: ^vxccfTit heri largior vini po Poftquam refriguifTet, multum habet fi ri: grumus eft rubicundus , virgula: div denti facillime cedens , in fundo bru) coioris. Serum efFufum colorem hab( lixiviofumjinftar urinarum a citrino cc lore nonnihil ad rubedinem fledent um : divifum in vafcula undecimjadmi] tis liquoribus ita fe habet. I. A Spirim nitri concrefcit confc ftim fubftantia cafeofa a fuperficie a fundum usque liquoris, in eo fpaciOjCi inftillabatur ipiritus: coagulatum illu fiipcrficiemverfus albicans erat,fundut verfus citrinum inftar {ulphuris. Rel quum feri circumnatans pellucidum nii nebatj at inftillato Spiritu nitri in coagi lum cafeofiim itidcm ficelTebat. Liquc ris nonnihil aqux inftarpellucidumincl nato vitro reftitabat> z. Spiritus nitri dukis inftillatus nu lam inducebat akerationem^at poft brc ve temporis {pacium dimidium liquor iiiperius clarefcebat omnino^inferius k viter turbefccbat, ita tamen ut vix al; qu C U R I o s A. 77 a no^ri poflet difFerentia^ nifi ab ocu^ in Chymicis curiofo. 3. Sfiritm falls liquorem confeftim sequo pervadebat5& non fblum in cm LciOjCui inftillebatur^fed in tota liquo- circumferentia circa fundum coagu- n album praecipitabatjied minus crat n. 4* Spritm fdis dulcis liquorem non- lil turbabat , brevi tamen cremor la- :us feparabatur^ & (uperficiei innata- t. Sfiritm njitrioli coagulum albicans ualiter ad fundum pr^cipitabat 5 dvrl^ ferc coagulo cx Spiritu falis dulcis, 1 nonnihil tenuius. 6. <^quafortis in coaguli albedine & rinitatc 5 ac liquoris refidui pellucidi- e cunii Spiritu nitri omnino conveni- at. 7. Sf iritm fulfhuris omnemliquotem coagulum album convertebat^ pauci^, ctulis relidis. 8. Clyjfm inftillatus ad fiindum liquo-^ ^r^cipitabat coagulua cx unb yafis ■i^ latere y% DeSTILL ATORIA iacere albicans &c cafeofiam , ex al pellucidum &c quafi gelatinofum. 9. K^rcmum nitri inftillatum init liquorem in eO) quo erat , ftatu fineba nec tamen cum eo mifcebatur^fed fundum tendebat, ut aliquore optir fecerni poffet. Hora tamen una vcl ali ra poftjliquor incenfioris erat coloris, in fundo vafis turbulentum quodds magma fublidebat, quod vitro lcvil eonculTo cum liquore uniebatur. 10. Spritm fdis a.rmonia.ci falfus ni lam plane liquori alterationem^ ncc colore, nec in conftftentia inducebat, 11. Liquor nitri fxi liquorem turl bat3& ad fixndum pra^cipitabat coa^ lum quoddam quaft {alinum^Iiquorc c fupernatabat plane limpido. Obfer^afto IL Juvenis phthifico ftcmmate nai &C ipfe phthificus/anguinem &: pus ci multa tuffi ejiciens per venam fed^ octo uncias circiter emittit. Sangui grumus floridus eft , tenuis cum fc mul C U R I O S A. 7^ lulto , quod effufum cx patellis a fan- linis fupcrficiG abradit aliquam rube- nemjfubfidentia unius diei ad fiuidum identem. I. Spiritus nim,^ 2. Spiritus nitri dck^ ambo ut fuperius. j. Spiritusy^/i^ em, pr^terquam quod coagulum effec tuicofius in fuperficie , & quafi gelati- lofum- 4. Spiritus falis dulcis idem, d cremor erat crafllor. f . Spiritus ioli^\xt &c 6. Aqm fonis idcm. 7. Spi- imfulptmris coagulum Spiritui faiis fi- ilcjfed nonnihil tenuius^ & magis ge- tinofum, 8. Clyjfm coagulum albuta aflijm. 9. Arcanum nitri, & 10. Spiri- s Salis armoniaci lalfi, bc 11. Liquor irifxiy idem. u. Spiritus Feneris inftil- cus primo vitro liquorem clarum levi- r faciebat ladefcere : fccundo nihil utabat. Obfir^atio llh DominusN. N. :^Ieneticus &: fcor- iticus, vertigini & pedoris angafti^ ^jnoxius, die 27. Julii Anno i^-^z.vcm. So Destillatoria j| fcda, grumum habet laudabilem , ferw plurimum tindius : huic inftillata i( quentia. ^ I. i^cjm fortU : unde cafeofa atqu alba concretio.rerum fupernatans pa lidius, Coagulatum illud inftillato Spir tu falis armoniaci non folubile. x. Cly^ y2/^;coagulum album adfundum cadei minus tenax. 5. Spiritus ;^/>r/: coagi lum cum inftillata Aqua forti fimile, \ cum plusfpiritus infufum elfetjomnef re ferum congelatum* 4. Spiritus nit dulck nihil mutabat. f . Spiricus /^/if c< agulum in fundo albicans , in fuperfic fubflavum&: gelatinofum sequaliter pn cipitabatjliquore nonnihil pallidiore fi pra. rdi6to. 6. Spiritus mtrioli idem pl nc,pra^terquam quodliquor fupernatai mancrct tindior. 7. Spiritus njenerU r hil immutabat. 8. Spiritus ftdphurU ide plane coagulum cum Spiritu vitrioli. Spiritus duplicatm Polemanni, idem cu Spiritu falis,prxterquam craffius nonr hil & iBinus albidum. 10. Arcanum nit fiindum turbabat , vitra vero concul C U R I O S A. Sl m liquore exafte mifcebaturnihilim-- itando. Huic mixtur^e iaftiJIata gUtta a vel altera Aqu^ fortis coagulum pa- bat Ia£teum pro more conSieto. u. quor nttrifixi fundum itidem turba- t,& concuffb vitromifcebatur exadle. lillata vero aqua forti ebuIIitionem& imam (ulphurei coloris multam jada- t^nihiltamen pr^ecipitabat. 12. Spi- Lxs fdis armomaci cum lapide hsemati- nihil turbabat, colorem faltem tantil- n intendebat. Huic inftillata gutta una }u^ fortis 5 coagulum ladeum ftatim bat: majoretamen copia Spiritus felis noniaci affufa iterum folvebatur cum Ilulis parvis, & loco iftius coaguli ma- bat tenuis quafi pituit^ tantillum pel- :idum. Oh/erv/itio IV. H^Ec inftituta fuit non in fero , fed ipfb fanguinis grumo. Nimirum Dn. N. cum aliquot annos (anguinenj liftet^incidit in puris fputum^cum febri )rdinata, Poft adhibita medicamenta, F & Ip©^ %Z DESrlLLATO RIA Sc fpecialiter abftergentia^iiicidit did gefima Maji in h»Tioptyrin largam,pr greffa artuum gravitate & laflitudii Die primo Augufti urgetidem Sympi ma & fanguis plurimus ejicitur florid! ac qui facile coagulabatur. Die fecuri Augufti poft mediamnoacmhsemop fis valde urget , fanguis reje£tus a dus faltem in ore fentitur , non pu\ duSjUti olim materia^ nec falfus. Jut inftituere ven^fedionem inbrachio di tro,ad uncias quatuor circiter. Sang emilTus duobus vafculis argenteis ex ptus inter effluendum niger eft, par admodum feri & quidem flavi vix dra mas duas liabet : circulus grumi rube floridus,media pars inftar cruft^ gel nofa:. Huic grumo charta bibula pr^ ficcato, fequcntia fuere applicata. I. Spiritus mtri guttula unica cor ftim & i£tu ocuH citius albam macul imprimebat , &C non fuperficiariam tem,fcd fatis profundam & valde c dicantem. z. Spiritus /?im dulds n immutabat. }. Spiritus fdk tardius i C n K i o s Ao 8| lam minus albam & minus profun- m imprimebat;,cif culoque rubf o & Cm ius inftillati peripheria^ colorem xii- jm. 4* Spiritus y2:/i* ^i^/^-if niiiil initio ebat, at cum aliquamdiu fuperliquorc tiflet, extimam cruftam tantillum re- vendo foveam quafi imprimebat, qui ntineretur, &fubjed:um grumum,ex rneo & livido marmoris inftar varie- tum reddebat. 5. Spiritus vitrioli tar- : maculam Jeviter albicantem. o^- 4 fortis confeflim & citiflime mac.u- n Spiritui nitri omnino conformem m mmo. 7. Spiritus fulphuris macu- n Spiritui vitrioli conformem. 8. Clyf- r maculam albam, tt)ie blaufkMe 9)ii!c^t Spiritus veneris quoad effe£lum cum )iritu falis dulci conveniebat. lo. cx/r- ntim nitri initio liiper grumum ftabac {iia circumfcriptione^poftea maculam ivam imprimebat, & cruftam tenuio- m reddebat, utvirgulas dividenti faci- is cederet. 11. Spiritus {alis armomaci hil imprimebat. 12. Liquor nitri fixi •umum reddcbat pellucidum^&nonni- irubicundum. F 1 N I S« §4 Destillatoria Additamentum ad Ca IL deLapideGrunwai denfi. CTrca hunc egregia non tantum cit experimenta Nobil. & Exc Dn. D. CpiP.sTiANus Menzeli Ser. Eled. Brandenb. Confil. atque. ciiiater : verum eadem etiam , quan fervente jam impreflione , peculiari nos data Epiftola complexus eft. E ipiam autem, cum ad illuftrandum ( //. BefiilktorU noftrar faciat, audarii co liic fubjungere vifum fuit. NoBiL. at(^ Experient. Domi Coliega Amice honora- tisfim^. RogantijUt quaE:dam ex Obfervati^ bus meis Chemicis tua^ adjiciam De latoriac Curiofejdenegare id ob muk qu^ a juventute fere nobis interc( a C n K i o s A. 8f licitiam ^ xgrc pofTum : etiamfi delite- ;re potiusj, quam inclarefc^re fcriptis l mea Iponte, vel cum aliis femper de- eravi. Llnicam igitur communico :>fervationem , omillis fere infinitis, X ad tuum Cap. IL fpeitare videtur, ca Lapidis cujusdam labores Qiemi- S5 quem a natali loco Grunvddenfem co. Is repertus eft hic prope Beroli- m a me & aurifabro Rhevvend adhuc ente A. i^^^j. M. Majo juxta jfylvara, X vulgo dicitur &er ©riillll^afi)/ ope ftoris cujusdam pueri , qui lociim no- rat^atque eum nobis monftravit. Con- et hic lapis ex metaliis Ferrum &Cu- am : ex luccis autem mctallicis Sul- ur & Vitriolum , qux in Marchafita rea , qua Lapis hic abundat , latent. mc itaque Marchafttam:, (^xQixq\% rites dicitur, felegi exLapidCjeamque polhnem redadtam folvi in Aquafor- quantum jfolvi poterat : Solutionemin *na pofui ad evaporandum, &: reftitit iteria in fundo rara, fpongiofa, coloris :eo-fuIphurei. Super hujus materi^ rtemfiidi Fj 1.5//- 8^ Destillatoria jl 1. Spiritm vini optimi aliquid, iit* fblverem eam atque digererem : & ec ftatim omnia atra ac nigerrima redc bantur. 2. Super aliam hujus materias parf( ftillavi Olei vel Liquoris tartari aliqu: quantitatem , & fubito fadus fuit ftre tus atque ebulIitio5& indudus fuit co ruber brunnus , cralfus tamen &c obf rus. 3. Huic liquori filtrato immifeui i ritum fulphurls zcxdxxmy & emerfit co fanguineo-cocceus, elegantifTimus, ru ni adinftar fplendidus & transpare remaiiente in fundo fedimento craffc nigro. 4. Ifti Iiquori rubineb fiiperaddid liquot guttulas Salutionh Luni& aqua 1 ti parat^, &: di6to citius coagulabatur pra liquorem \\xc Lunx Solutio in c gulum album nive;^ inftar pinguedii aut ovi albuminis co6ti , quod poft r ram aliquam calcis adinftar* nivea: f dum petiit , retincnte fiium color {anguineo-cQCceum liquorc. C U R I O S A. 87 f. Poftquam hunc elegantifTime ru- sum Liquorem ad ficcitatem usque :)ftraxilTem, remanfit in fundo Sal ni- em Nitri inftarlanceolatus aut cryftal- fatus. His Cryftallulis fuperfudi ^mm laram fimfltcem^ &c folvebantur in eafa- illime,remanente liquore claro^limpi- .0 & diaphano , ut aqua fuiiplex clara. it cum ei addidiffem Liquorem livc )letim urtari commune, (iibito priftinus :olor fanguineo-cocceus rediit. 6. Eft mihi Liquor tartari cum mi- lera auri Hungarica digeftus. De hoc 31eo velLiquore cumaliquot guttulas infttllairem , totus iiquor evafit coloris ^a^ruleo-viridis. 7. Accepi denique etiam fupradi£li Liquoris fanguineo-coccei Unciam cir-» citer, eique Taltem unicam guttulam dc Solutone auri per Aquam regiam parata inftillavi : i^iomento citius totus Uquor col©rem hunc eleganter rubeum & ian- guineum perdidit, yerfusque in aureo- lutcum, qualem nempe ipfa Auri folu- tio poffidet, adinftar Solis fidcrum re- F 4 ^ 88 DesTiLL ATORIA g s nubes dircutientis , omniaquc pr imperio lumine fuo adimplentis. C^terum omitto hic plurima ali circa hujus Lapidis labores pharnomen Chemica, qu^ mihi animo excideruni ctenim menftruo etiam quodam fangui neus ille liquor ftatim in aquam clararc diaphanamque tranfiit. Ahud menftru um eundem hquorem in violaceum^^ali ud in alium traiisformavit colorem Refervo adhug Pulverem caruleum hoc Lapide paratum, qui fua pulchri tudine Cieruleo montano, five Q5ergblau, non cedit. Quamvis fatear, quod nul lum vere colorum genus, quo Pidore; hodie utuntur , detur , quod mihi e? Mctallorum atque Mincranum calcibu! varie paratis non refultaverit. Trans- mitto hic fimul fruftum Lapidis illiu; Grunvvaldenfis , ut fi lubet, ipfemet ex- periri recenfita fupenus phsenomena poftis. Mitto quinetiamportionem Ar/- rabilis 'vioUcei. Mz vocati a Gebero Ara- be Uh. L Summ.^ Pefedionis fu^e cnf. XXFIII. quod mihi nudius tertius excal- cina- C U X I O S A. 89 inationc Veneris cum Sulphure obtigit. 'olophonis loco adciam, quod mihi in- dit experimentum circa biliofiim li- aorem in veficula fellea contentum. i hoc olim, ante viginti annos , diffolvi iquid Aloes rofat^ veldepuratse^& ver- s eft viridis ille bilis color in vere fan- /ineum: cujus rei confiderationem ne- ini non frugiferam ^ftimo. Vale. Da- im raptim ex mufeo meo, die 8. Mar- i 1674. omniftudio addi-- £tiflimus Chrijiianm Men- ADDiTAM.adCap.IIL Pag. 14. lin. 17. liquoris. add. Nfe lid de Suhlimatione [v. g. Stibii cum Jc armoniaco] dicam,cujus interventu sciofa itidem colorum varietas inCapi-^ llo emergit. Addi- 3© Destillatoria ^ Additam. ad Cap. IV. m TinBura diuretka , quam 'vulgi Solarem nuncupant : item^ de La teribus jtngulare Experimentun Nobit, ^ SxceU. Vn. D. CASPA RIS MMCHII, qui fiquentibu ad me fcriptis literis utrumqu propofmt. Nobiliflime atque Expe riencifTime Vir, Faocor & Ami- ce plurimum colende. pOftquam non ica pridem , pr rxneulariTua,qua clarus cs, humanit; te, pcrlegcndum milii concelTcras Cm ofam tuum, quod nunc fub prxlo (ndi Scripttm, cogitarc carpi, numquid m miniflc polfcm e lahoribus meis Chyn cis Experimenti unius akeriusve,cum a eumento,quod tradasjcognationem a C U R I O S A. $1 [uam habcntis : & ecce in mentem ve-' lerunt bina,Tibi fortaflre nonminus no- a, nonduni tamen, fi bene memini y in deganti ifto Scripto tuo allegata. In itroque aurcus color alembicum tran- if, in uno liquori fpirituofbjin al^ero Sa- i fic fatis volatili inhxreris. Nofti Vir iruditiflime 5 quomodo ex Minera An- imonii Ungarica, Nitro, Tartaro, & Si- icibus 5 iis pr^efertim, qui auriferi cen- entur [addito fecundum aliquos etiam 5ale Armeniaco] optime mixtis, & in nftrumentum certi generis igni aperto :ommil^um projedis, eliciatur Liquor fte fat celebris, & contra Calculum,va- iasque Obftrucliones, ut &c impuritates angutnis a pluribus infigniter commen- iatus, quij quod in prima illa deftillati- Me aurco colore fulgqat;, haut facile cu- piam admirationem parere poterit^cum irera fit fblutio Salis ac Sulphuris ex di- ^erfis illis materiis violentia ignis expul-» forum, quemadmodum nemo miratur Spiritum ialis communem parili fere co- lore pra^ditum;, cum rc£tificatio ejus per Rc- pl E5eS tlLL ATO RIA g Retortam moderatiori igne inftituta m ftendat , quantum corporei falis an» redificationem contihuerit, quo fegnB gatOjSpiritus ifte falis re6lificatus proa fus exiftit diaplianus & omnis colora expers. De noftro autem modo di£ta Liquore aureo miiii nonfemel innotuit, quod re£lificatus> etiaiTx plus una vice, tinduram tamen auream pr^ fe ferat, ctfipiriori minusfaturatam : id quod in- timius ac fub volatilitatis quidem ftatu, uniti Salis Sulphurisque indicium eft. i^Uerumjqnod affero , Exferimentum haut adeo cognitum eft, aut in Chymi- corum, qu^ mihi quidem iegere conti- git, Scriptis propofitum. Notum cuivis, Lateres coctos ruhicundocolore undiqua- que perfufos efle, quem colorem fi quis fcparabilem ab his mihi olim narraflet, ei fidem certe miriorem tribui{rem,quam iftis,qui a Cordliis TinBuram feu colorem rubeum feparari polfe contendunt ; id quod, quoad colorem, ut eft vel habetur nuda qualitas , pro impoffibili facile ha- beoj reipe^tu tamen cujusdam portio- C U R I O S A. 95 m fubftantialis [quamcoloris iftius po- ilTimum fubjedlum agnofeo ] a Coralli- s ineerta menftrua receptibilis^ inter mpoffibilia male referri puto. Accidic ;amen;,ut experientia cognoverim, r^^^- iinem^ aut rubeum potim ijlud , quo inti- ne tinguntur Lateres, feparari in tantum ib iis poife , ut nihil ejus in his maneat reftduum. Paraveram nempe Spiritunk Salls Armeniaci volattlem urinofum y af- fumpto in pr^paratione Alcali aliquo lixiviofo, uti moris eft, adeoquc obtinu- eram hbram unam atque alteram Salk utro^ Alcali nempe & Armeniaco wmpofiti^ ex quo cupiens extrahere Spi- ritum 5 confueta maxime methodo 5 mi- (cui iftud cum triplo pulveris Laterum^i^Q per Retortam igne nudo pellere tenta- n Spiritum,aft non obtinui quod volui: Liquoris enim pauculum quid extilla- bat. Prodibat autem Sal corporale atquc in tantum volatile progreiru temporis Collum Retorta opplens prorfiis, unde rum- pi eam tandem neceffum fuit, qua ex- empta ^ (al omne fublimatum adverti in col- Destillatoria. m GoUum ac foperiorem Retort^ partemj croceo colore tincium , & relidum Late- rum pulverem omni colore orbatum, ci- neri fere rmiilem. Quod fane Coloris e corfore tmtam "vim ignU experto extra- ch, ^per alembicum ^^?^* Experimentum: iiti confideratu digniflimum : ita Tuis, Vir Nobiliflime, Experimentis adjici, non poterit, credo^ non effe gratum Vale.&.quodhadenus egregie pr^fl:a$ publico rei literarix Bono fcliciter fl:u- dero, mequc amare perge Tibi BeroIinijX. Martii ad qu£vis dmoris offici An. M. DC. LxxiV. faratlsfimum CafparemMarchium^D Confil. & Archiatr. Ele- ^toralem. 97 P R F A T I O. ^^^Um ad finem properaret ^ libellus no&:c\: Deratione ducen* diliq^uores coloratos per alembi-' cum^vogzvit Bibliopola, ut au- idii finerem Tra£tatulum alium^inveii- oppido nunc rarum, cui titulus : iVb;?- ma Chjmica. Imprefrus is eft ante hos iginta circiter annos Francofuiti ad [cenum apud Thomam MatthiamGcet- um^caque ipla exemplaadeo mox fue- ^nt diftraita, ut in tabernis librariis nul- )i proftaret amplius. Renui primum, veritus {eilicet^ne Al- lymiftarum inme bilemconcitaremo- nium : imprimis quod opinabarjab Au- oreMercuriumantimonii5& fortaflis a- i etiam nonnulla fuifte in Catalogum inc relata, qu^ejure merito inde eximi, in claflemENxmM Verorum reponi Dirent, Confenfi tamen deniqucj tum ob alias itiones^tum quod videbam, Guernernm, Q^nciim excellentiiflimum iiuper fcculi Q fioftri 98 Pr^fatio. noftri Medicum5& qui Chymiam in Arti formam redigendo^univerfos ante fe Di daclicos fiiperavit, de pr^efenri Opufculi tam egregie lenfirie^uteundem inlibrur Ciiimix fu,2:vi. pene totum transtulerit nominando ArgumentumfcripHonis heroi cum^fcriftum^ tffum feLiciJJimi ingeniijjh dicii omnigen£ exferientia fcetum. Q^id obftat igitur^quo minus ea cor jungantur 3 qua: ob materia: affinitater jamdum conjun6bavidentur5& qux femc fociata vel ipfi Naturx Amafii difTociat nollent? Neque ift^c ita componi , ipf I>ominm Rolfncim^Q^^i^xxit in nominisfi cultores humanitate, a:gre;,ut arbitror^tt liffet. Dominus Utis lldenim hic in lcenar poft aliquot annos iterato prodit^at feipf potentior nunc ac bellicoficr , ob fociai Rolfincii valida fiifFragia. Habebunt jar denuo^quo diligentiam fuam exerceani latiflimum campum Non-entium vindi ces : nos cum Apelle poft tabulam fccui iatebimus. B. V. Lector, & his benignu fruere. Berolini d. 24. Martii Anm cb loc Lxxiy. J.S.Elshoh U T I S U D E N I I N[ON-ENTIA CHYMIGA, \TALOGUS EORUM OPERUM, perationumqiie Chymicarum , Xy cum non fint in rerum natufa , ncc e poffint, magno tamen cum ftrcpitu i vulgo Chymicorum paffim circum- feruntur,&: Orbi obtruduatur. C. Scaliger EpidorpAib.lV. INANIA PHANTASMA /^"'Oagmcntatio vanida, copulatioque, ^-^PhantafiTiata quas pariunt cogitationum : Quani multa parat mifere, tam pauca reportat ; Se fardta, fui(|ue ja<:en5 erxoris inanis. loi ANDIDO.ET CORDATO L E C T O R I Jalutem^ & Veritatem. ECTOR. ^uid^ mdum^daSy ^^^f^^/^^ir, quodmn eB\, quod non '^^mexiftit?- i^t damHs certe.fed ratione, Autores ipjiifia^ ideB^ titu- fme rCj 'vacua phantafmata yfomnia fe^ citantium, cafjk ^ inania verha, Nec n damm^ {non ifa nobh profe/Jio^) quhn atiis.jam data^ ^ artifciofe .fuhtiliter, ^gno^ ingenio ( nam quis hic defideret ^enium / ) excogitata reddimus, ac refe-^ ms brevi ac fimplici nomenclatione. In- emfakem confignavimm^ ac fumma na: omnta^ omniumg^apparatum fgitla' 'hcuriofe^prolixe defcrihere^ quidoper^ Hii ejjet ? fatis fuperg^ h^c lltopia atiasa i tum inventoribm^ tum feciatortbm ce- rata eJi: nec nos ^d e^ rem ma^iftri nm\NeceJJum ejjet, ut quotannosjeptem ttres dormiendo transegeruntfommaret lOi L E C T O R I i quis in biciftti ^amaffo.qui velithacf te fatky&condignkmodis deformare, ^ Ha veroyqu^rk iterum^ & unde iUa? A taphyficum me jubes ejfe.qui ^grefum.l cam tamen aliquid. T^N^ENTIA dicu ^^^r,quibus elTe nuUum competicremo adione mentis. Seu, ut magis perfpici ^erbls§j vulgarihm dicam ^ quas cum nil omnino fmc, tamen aliquid putantur fe. Sicyubinamterrarum invenire licetl etarum Chimaras? ubi Centauros? nbi cos aureos montes fervantes? ubi centin num ^riarea ? ubiex fementedentiumc 4iuinorum prognatos mtlitesy & id genm ""lia infinita, nifi in cerebellis hominum i fngentium , & ifnaginantium , ubi & > fcuntur^& educantur, totum^ fuum > benteffe. (^oportet nosinterdum parumb hare loqui in re prafenti. ) T^ri ration fcire aveas^ubi qu^rendum fit unguen ; ri melleum^fuccofus argenti liquor^c um candidiffimummargaritarumjfua rubens coraliorum pinguedo, dulc mus chalcanthi latex, & horum fmili plmquam mjrias integra: Chjmicorum n S A L U T E M. 10} *Uoruy)i delicAtA mgemaadi^m quorum lu poHquam a fubtiLi fciione ^feu ( ut lo- \i amant ) fortiter exakata imagi- ttione, hoc quicquid funt accepere^fuavi- r moUiter conquiefcunt : alias nullum univerfa rerum natura de illis offendes ^fiigium. Nec enim ^^atriam mutanty aut ms mare currunt. Vulce illis natale fo^ m :ubi nata funtyibi perpetuo hdrentjia- 'iantur, CModus quocj^^quo hdc producun^ ryidem prorfm cum pracedentium* Ex oii-entium fidorum genere utraque fi- ' dubio gloriantur effe. i^tque hdc non^ (i ad naturam ^ exempiar eorum , qu^z apfe funt , componuntur^ confingunturve. c *veris conceptibus ^pr£poftera ^ abfur- i mentis opera^falfi exfurgunt. Nifi ocu- ' ufurpaverit y aut animo receperit Poeta %iem leoniSydraconls^capr^^ nunquam ex- de efformaturus efi monflrum horrendum^ forme^ ingens: quod fit ySs ^sotiv^om^v ^^kcov , usosn iv^^ucMgj^* [ec Chymicus Poeta^ nl ^ chalcanthum werit 5 ^ ex quibiisdam rebus ^ ignis vi iurgente, liquores exfliliare, nonnulla^ G 4 cum 104 L E C T O R I cum degu/lmtur jgrata dulcedint ImgUA delibutam reddere, unquam tihi ex atr mento futorio eliciet dulcenedtar, K^deu dem modum res fefe in cAteris omnihmh het. Nihil tam inufitatum , tam ahfurdu efi, quinfngere poftt Poeta: & iliis nojli diBa ifta fortiter exaltata imaginatio p ducere poteByquicquiidvolunt^veloculis co tuentur^ uti iffimet jacfitant. Hinc, que) admodum verum eFi illud^ Multa quidem fcribunt, fed non cr denda Pocta^ : Non minmcerte verum eritv Multa quidem dicunt/ed non crede da Chymiftar, Bt ut olim Piaoribus atque Poc Quidlibet audendi femper fuit a^q poteftas: Jioftr ofeculo — Ciniflonibus atque Pce tadem reciitts indulgebitur. Vides , €[Ui helle conveniat Chymicis iflis cum Poeti fed iflisy ino[uam : fingere nimtrum^ ^ in ginari ^otentibm. ^mhi44^fi differnti^ Qi S A L U T E I©5 , quo reBius ab diis^ qui eo ingenio ^ iisj^* oribm non funt , difcernmtur , titulum oeta^ ( ut nosjam fecimus) infuper adddSy fcio an male faceres ^ aut nullam ab illis s initurm gratiam. Tluribt^ fane pojpty r digna ejjet tam germana cognatto horum •aterculorum , tlLuflrari deduci. Nam r frAter ea multa Jpecialia^eaque pulcher- ima Emblemata communia habent^quibm ximie exornatur. ^ureum feculum apud ^oetas celebratur nec minm apud Chy- ncos. Summa bemtudo ^fummum bonum ri eo ipfs repdfitum eB. ^in cum ^afone d Colchos naviganty Tauros ignivomos ci- uranty Dracones prvigiles confopiunt , atera monftra peragunt : fcilicet ea quoque le caufa omnia^ut ^^hryxeam pecudem de- jubant y {^paullo magis poetice loquimury mia cum meris Poetis nobisres eUf) &au- rapeUe nitidi domum revertantur. ^uid nemorem^ quam fimilesfepr^ftent Herculi, itque reliquis Heroum ? ut mirer^ quaree- fsjupiter mn in Divorum Concilium trans-^ ^cribat^aut inter cava nubila raptos G j Qua- 106 L E C T O R I J| Quadrijugo curru radiantibus infera aftris ? ^mnofuam (jr hoc fortiifje^^ft fomnimt^iffi contingit. Sed de hifcey utut non absque dt kciatione dicentur ^ ^ forfan etiam legt renturyjam declamare comjmdum nm eH Jliud potim dif^iciendumy an etiam fne con 'ueniant utrique? ^uid propofitum e$i Po etis? Et prodeflTe volunt, &deledare Poetse, fummm ait Poeta. Pofterim quide?n nofirl Chymicis denegari non debet. Nonne enin fky atque alios ?nirum in modum deleciant tam belUy tam fuavia^tam egregia^tamin audita , tanta rerum varietate admirabili aut fbmniantesy aut infomniis vifa aliis re ferentes? Nullaycredoyfomnia^ qu£ unquan eburnea Homeri forta egrejfa fuere , tant ^oluptate dormientium mentef demulcer queuntyquanta h^c illos^quorum animisfe mel recie infederunt. At njero^foffuntne et ^amin friore committi? frofuntne Chymi ci fabulatores? Haut puto. Magna hic dis fari-ta^. Contruncata fatrimoniay dilapi data opes, lacerata res familiaris, defcrdiL S A L U T E 107 mletudoybom hom pefftme collocat^ ^falu-- rs 0* njit£ izgrotantium periclitat£ , labe- tctat^que^firages anima;rum infontmm^fe- n pcemtudo^infame nomen: immo pro re ata nonnunquam dira crux^ ^ extrema 'ejperatio. ^alia hdc tibi videntur effe? '^uales fru6fm,aut pr^mia putes ijla difcin^ male feriati animi? ^pageiftal ~ - Nocet empta dolere voluptas. ''anum jrritumy ne dicamftolidmn esiyfe- iarieayquatnmquamfunt , nusquam inve- liriqueunt. IniquumuerOj (^minime tole- 'andum,exNatura,optima Parente, liheralt lutrice^^ei mimftray ea extorquere velle^ tiam cum convitils^& ingratiis, qu£ ipja in nanunon habet^ quji^ a fanctoy juftoyhenef^ io Conditorefuo nunquam accepit, Sedtem^ )ero mihi. AB^o bone {rurfum objicis) quis- juisesy quiitaes Zelotes y undenam fcisyi^ :erto audesdicerejfta Chymicorum opera ef Q nihili resfeu ut appella^ tu, NON-ENTIA? Rogo : undenam gentium cognittm habeSy Chimdramyajerbigratia, non ejfe in rerum natura ? Anunquam capta eliy & in plagas venantium inctdit ? unde tibi de Cerbero con- ic8 L E C T *0 R I I conjltit? dnuUmnoJlro avo Hercules tit^c^milli^m Tibi^ exOrca extraBum^ am fedes conj^iciendum depofuit? ^ukqls es OpriME LECTOR, quiitajudicM, fi tii cmdidaygenerofa^ ^ joli veritati^non auten "vagis opinionibm^aut aur^populari addiB. mens eff, cum RATIONE {o[uod monent o mnes fapientes) EXFERIENTLAM fequen Ea te nonpatientur errare^ne^in dubio am plim hdrere. Non meum eH : necfi ejfetjice ret jam operofis demonfirationibm omnia ti bi approbare. Et hoc jam ante maximan partem a viris eruditis^^ veritatis fiudio/i fa£ium esi: ne^ quisquam reciim^ ^certiu harum rerum demonfirationes prxftabit q^uam tute ipfe^ tibi. Ut ab initio dixi^ m non fabricam harum Idearum adjuturun effeyita nec de indufiria hic earundem de ftrucii$ni^ aut abolitioni incumb^m. ^Man quam nec defiruiy aut abolerirecfepofiunt €um nihil omninofintquidem. E?iy quanti jubtilitas iis ineH ! Enumerare tamen h^ 2{0N-ENTIA^ ^fuo qu^^ nomine deftgna re placitum cB : tum^ ut unum quafi fub con jpcBum veniret tam lepidum contuhernium S A L II T E M. lOp jr dtimdeiis cogitandi(^ meditmdifupe- ittantur occafo,illis pr^fertim, qui pr/ca- ■eris veritm.&artiumintegritatifludent • urn, Ht qui verbis, monitis amicis -vinci 'Oljunt, atque non iSfietiam fapere difctmi locoffictumnondefiderent, &apericulis & raudibusfik caveant. Nec tamen omnia in 'f^dogum relatafunt : c^ui enim pejfibilefu- Nam neque quam multx fpeeies, nee _ nominaqu^imc, £lt; numerus. 'rxcipuafaltem,maxime obvia, & in uno- uoque genere eminentiftma fufficiat anno- tta efe, Addtpojfunt , / vifum frerit, atm ■■current porro. Sed& hocmonendtt^elA. ilCE, vocabula&nomina qudvispvopkc :ingenuinoruo%nificatu ejfeacchiel t -jcaphamappellamt^ fcapham, liaenem y>nem: ^i»^^uram,ftn£turamveram,mn cum quendam mendacem. Quare etiam re Jempef defcriptionem hrevem titulis bjunxtmt^, & exmentequidemautorum • hactnparte^rrorcommitteretur. Eam mtts,qiitbtt4 vocabHlapropria,&genmna : nliqHa, iio Lectori Saluten. reliqm^quthm ea.nonnunquAm citra.m tum dfpunutur^diter dijudkmda funt. LE, & fi credere renuis.EXPERIRE. qmdautemfeceris, & quascunque in part te verfaveris^nullo etiam reliUo intentat IpondeQ tibi&refpondeOjBoNE Lectoi pifcacurumte efle inaere, venaturum ai tem in medio mari \ & fi re£te fenfihm e rationetua ufmfueris^ nohifcum fenfuru?. & fajfurum uitro^ omnia tfia Chymicoru •portentay& magnifica (utipfls placet) oper e(fe nugas meras^ineptiaSjinanias.vanal! dibria , ^fiqmdamflim^ quo dignafunt^ ; illa dicifoteU : uno verho ^^ utnos appeUamu NON^ENTIA. UTIS fcripfit, Anno ab cxoculuto Polypl mo, clD. clD. IDCCC. xxx.autcircitei Index Cafitum. Cap. I. Non-cntia chymica ex Vegctabilibus. II. Ex Animalibus. III. ExLapidibus. IV. Ex Mincralibus. V.ExMctallis. VL Non-cntia commimia. VII. Non-cntiain Transnnitatigiwc Mctallorum. VIILExcufati©. Caj :ap. I. NON'ENTlA CHTMlCAexVegetabiltbm. I. BJufcitatio Plant& ex cinC' ribus: velfecretum ex cinerU bus , philofophice , vel quo- cunque modoparatis refufci- jdi plantas,vel herbas , fpiritualem vel :alem ad modum, ita ut vitro inditi ieres,vel aqua,in qua herba quafi fc- !ta latet, calore laltcm modico acce- ite , totam Ipecicm, & formam vivc^ nxx pulcherrime , explicatiffimequc rxfentent, ut nulla neque in colore, jue in figura, aut c^teris ejusmodi ac- entibus fit diiFerentia: calore vero a- to,&de{inente, rurfus ut confidant 2res,aut aqua, Ipeciesque una pereat. (. (JHercftrm vivmyfeu argemum vi~ vum iiL Utis Udenii ^um currens^ (jr verum^ ex iffis Vegetm lihm extra.cium. j. Sd furgms herbarumj non mint vel etiam efficacius, quamherbx ipfe i tegr^e, ex quibus deftrudis fal ifte rcvc {eparatus fuit. 4. Effentia vel TinBura Sacchari ^ ( fumma, & ex multis partibus in um quafi coa£ta infit dulcedo: ut tres ^ quatuor guttute de ea tantum in ed corando pra^ftare polfint, quantum in gra ejus libra. 5^. Ejfentia wni ftnguUris^c\x]m gui paucseaqua: inftillat^, eam continuo vinum optimum pr^ftantiffimumq>c( vertantj quod nulla re a nativo diifei immo ci potius prarftet : totamque \ veri hypoftafui, Tartareum videhcet i ritum, &c. in contineat. 6. ^ejiiUmo legitima gummi^em fcu af^ dulcis, & per hanc elicitum C um, Hmpidum, pingue, gratiflimum , a que uUa additionc extranea. 7. Olea odoratijfma , fincera , non ct bufia^nec graveokntia ex myrrh^,bd$x Non-Entia. rij yrace calamka y caphura ^ ladano (imi^ hm per vejficam aut alia inftrumenta, iiiter exftillata, nec aliis additionibus lulterata. In hifce tota vis odoris, qu^ itea per bonam materi^e portionem iiperfa erat, extra(5ta> eolleda, unita, : ut loquuntur, concentrata efle detret, srinde acprior illa dulcedo ex lacclia- I, & vinofitas, ut ita appellem^ex vino. 8. Aq[uuinta 6fentiaTartari dcl ^ lat Non-Entia. 125 tione repetita ex calce Tartari cxtrada, obilior, quam alias eft ialis Tartari xm Ipiricu vini folutio. Ex Talco. Oleum Talciy feu balfamum exeotem- eratiffimum, verum, gcnuinum, fum- lum cofhieticumj&fanitatis pra^lidium« [oc inund^ fqualid^ , & rugOjfe vetu- rum pelles , continuo juvenilem nito- im, & gratiam recuperant. Cutis mar- iritarum inftar iplendefcit, adeo ut o-- laes venute transpareant5& vinum ru^ .cundum>ft bibatur^guttur transluceat. Spiritu^ ex eodem Talco. Qdx Tdci vera , feu calcinatio Talci ;ne a£buali, Tinciura^ Ejjentia Tdci;^ ruffi pr^ier- VL Ex Salibus. Crjfidlifdis communis dukes ^ iacclia- adinftar;, non fortuitum & menda- cemy U4 Utis Udenii cenij cx commiftione aliarum rerur__ faporem referentes , fed ut infita ipfis & congenita dulcedo h^ec fit, in lucer fakeni protra6ta , vel in aftum dedud^ eaque fumma, gratiifima, &c index fm gularium virtutum, qu^ in iftis Cryftal lis delitefcant. Inprimis hic commer dandi funt, qui per folam crebram folt tionem , Altrationem , coagulationex faiMce pzvant. Spritus y fcti oleum ejmdem falls du ctftmum quoque, & viribus nobiliffim prseditum, atque absque omni ad fa dum deftillatur, additamento adjedl: (ut alias vulgari riiodo necelfumeft fi< ri) paratum. Hoc vulgare oleum v fpiritum multis parafangis nobilitate ( pia^ftantiafuperat. Sdaliud diverfum, &C alius natura quam fil erat prius, antequam deftill; retur , ex capite mortuo , feu reliqui in Retof ta reftibilibus, poft extradic nem fpirituum elotum. TmcJura ex hoc fale per Ipiritum pr( prium extra£ta. Non^Entia. iz^ ^mta EJfentU falis, ^ extracfio pecu- am^ cx fale priore, & fpiritu dulcium ryftallorum^&c. compofita^in rubicun- isfimam fpeciem fele induens , dura alore modico fovetur : divinarum pla- e virtutum, Thefaurus human^e fani^. itis : tota diverfaa communiSpiritula-. s acri. CMercurim vivm cx fale communi idus. VIL Ex Alumine, ^accharum aluminis^ feu alumen per 5 & rcvera in gratisfimam , evidentis- iiamque dulcedinem redaaum, cujus us etiam internus nulli adverfus, fed Dtius amicus eft. VIILExSale Armontaco- ^qua, Spiritm > & quivis liquor ex k armomacoy perfe, & revera, ut ina- s falibus extrailus;, nulla extranea hu- iditate aQcedenteyneque in quo intc^ grum, feu, ut vocant, corporale (al ac huc fubfiftat, iftahuraiditatefaltemd lutum. 1X.ExMarcasitis. CManafiu poubiks, feu marcafits liquorera fmcerura, absque additame to, reda6t2. Ejfentia, marcafiurum,?)Cc. X Ex Arsenico. Oleftm arfenici purum putum, absq rei akcrius interventu exiftens. 2?«/™ ^> eodemfenfuhuc pcmn Bjfenna, ^inta Efentia arfemct. XI. Ex TERRIS BOLARIBUI OmnUinfttus, & non adventitim, externe adh^rens liquor, aqua, humi tas , (Piritm, &c. dcftiUatione , & ex. aione legitima feparatus. Pr^fertK fpiritus ex Terra figiUata.bolo , ^e Non-£nti A. 117 incralibus, &c. qui fua virtut^ aurum (rolvere debent. )av.Y. NON-ENl^IA I ex Metallis. jMnes iterum omnino t^qtu^ Spri^ tuSjTmciura^ EjfentU^^ reltqua, qua, arat£y ^ k toto per dijfolutionem avul-- funt fubjlanti^: ingenereetiamy Omma menjirui^ prorfi^ injipida^ &ab ini acredine deftituta, metalk niiii- ninus optime diffolventia : fkx folu- iies metallorum per ejusmodi aquas bc. . Ex AuRO; feu Sole Chymico. iurum potabile irreducibilc , Tin£tu* EfTentia, Quinta EfTentia , Oleum, iamum auri. Aurum ita pra^para- 1, exutum eft prorfus fiia forma me- ica5& converliim (abjecStis, &lepara- fordibus tcrreftribus) in fuccum, vel lorcm in quovis alio Jaumido difflu- cntem^ iz8 Utjs Udenii cntem, forbilem , bibi apcum, cit terogeneiE rei additionem. Medici; iftafuprema eft pmnium, ccelcftis p ne, Panac.ea unica , illi . _ - - nomina mille, Kj^ilk jt^vandi artes - - - Sohtio, vel ExtracHa auri cum rei pnguihm, & fdphureis, v. g. oleo cir nxomi, &c. CMercurim felis , quem Mercuru corporis vocant, leu argentum vivi currens, ex auro cduaum absque on flico, per aquas , vel falia refufcitatw Sd ejmdem, & Sulphur quodvis, quo, mirum quantum gloriationuno bique eft. , ritrum S@lis,feu aurum tranJpLende cui folum & verum aurum matcn ^^^"sXitm vitrioli Solis fmgularis , gularium virtutum, quas ab. auro l ferit. , . ■ CalcinatiQ auri, iolo igiic £ipcrto,i lo fale, vel re alia acri, & eorrodc addita. NonEnxia. [1. Ex Argk^to y feu Lma. Argentum -potabile^feti TmSiura^Oleum;^ Tentia^ (jrc. ex argento^ inftar fiicci viri- s^vel ca^rulei vegetabilis , omniumca- Eis morborum certa , & admirabilis edicina. Spiritm ex ipfijjima Luna iztheremi^^i^ ^fi^ fummus domiton Sa{ Lun^ quoque^ ex ipfius corpore ;cifum. Vitrum Lun^^ /eu Lunafula translu- ia. Spiritm vitrioli LunspeculiarisyinxxxX'^ is argenti imprsegnatus , uti prior e^C xiolo Solis. Sublimatio cryfiallorum Lun^^ impri- is vero per fal Tartari. Bydrargjrum ex argento , feu Merm^ ii6 Lun£. Suiphur rubeum ex Luna. Tlores folis^ ^ Luna absque dabia iam Non Enrium feriem ornabunt» III. Ex CupRO Fenere. liniiura Veneris^ non (olutio vulgaws * I iuta- 150 Utis Udenii I integri , fed ut in aliis Tinduris vd prascedentibus , parris nobiliffima^ , i qua color virtutesque corporis pr^ec pux lixrent, extraftio fuaviflima. Sulphur ejmdem ( aliis idem eft cui Tindura) fanguinei coloris , diilce^ c leofum, baKamicum. Sd VenerU ^ non vitriolum , aut cr ma ex metallo, & Spiritu falino : fc vcrum 5 purumquc fal , gratum quin i tiam gu{tui,&: amabile. Oleum Veneris fuavijjtmum. Ejfentia, ^uinta Ejjentia Veneris. {JMercurim vivus ex cupro. IV. Ex Ferro n)el Marte. Conveniunt fere cum pr^cedenrib cx Venere: QryftdliMartis dulces,^L ejus ejfentide, Oleum ferri purum putum, gem num, fuavilTimum , feu Mars liquidi iinceruSjabsque admiftione folventis ; {ubliftens, linciura Martis, vcl chalybis vcra, ha£tcnus dcfcripta fuit: Bjfentia item j m Non-Entia» iji $ qualiscunque, in qua principia fum- c depurata, & virtutibus efficaciffima :dditaphiIofophice iterumunita fint. (J^^ars fulminans^ (eu cdx Terrijirepi^ m edens , quemadmodum Sol Jirepity prterricrefk ferit iifi" i^s aura^s. Ejjentia, & CMercurius pivu^ ex ferr0, V. Ex ^KT\]KtiOyfiuPlumho. Sal Saturni verum , & proprie ex e- s corpore feparatum, dulce, amabi« y rmvx efficacia:. Sfiritus item e)mdem puriffimus, in- mmabilis (non minus ac Ipiritus vini btiliffimus) fragrantiffimusquc , ita uc ter deftillandum odorem quavis am- a 5 mofcho , aut rofis gratiorem , & lentiorem exfpiret. Olea ejrndem flava , rubra , & quac- nque, de quibus fimilia^ ac de pra^- identibus pr^dicantur. Mercurim vivm ex Plumbo refufci^ 131 Utis Udenii Tmciurii , Sulphur ^(amht. Ejfentm,. ^inu Ejfenti£ Saturm ces', fuaYiffimsE , admirandarum virti rura. VI. Ex Stanno, feu Jo^ve. Eadem,qu» ex plumbOjUtfunt: Sah lOmnia quoqu Sptritm, j vcra.pulchra,ai Oleum, . tificiofiflime eh HnclurA.Sulfhur, | borara,&prolix ExtraSia, Ejfentid, j lauduni elogiis Mercurim 'vivm, J condecorata. '^alfimi quidem ex plumbo , &Jiam hoe fenfu etiam huc pertinent. VII. Ex Argento Vivo, H) drargyro^ feu Mercurio. '^r^paratio Mercurii qu£cun§^,qud dempta omni vi emetica, per alvum ta> tum, & quidem blandifjime ac fecure^m re benignorum ^ leniffimorum^ purgant um , muHUs fuum exequatur : immo, ni offcndat vitioforum humorum colh vieni , quam aggrediatur,quiefcat pro iu No n-Entia. is 3 ncque quicquam molefti^ natursg^ iferat. Sfiritm^ aqua^ oleumy omnis liquor ncerus ex ipfo argento vivo deftiilatio- e extradus , & feparatus. Certe infl- nia ha^c funt Nen-Entiay inprimis Olea ulcia, de quorum fuavitate, &: admi- ibili virtute nunquam dignis modis icitur. Sd Mercurii verurn. Tinciura Mercurit j Sul^hur ^ Extra^ 'um. Calcinatio Mercurii vera^ per quam, diaufta ipfius nativa & infita humidi- Lte fcu aquea fubftantia ^ fola: partes ;rreftres & arida^ fuperfint. Fixatio CAiercurii fumma ^ ^perfeBay a ut nulla arte, nulloque ingenio ex nculis fiik expediri & liberari , feu iii riftinam formam reduci queac. QoaguUtio Mercurii in Metallum^ ut ilicet argentum vivum cum falibus fi- entibus, & coagulantibus co£i:um, il- sque folis fortiffime unitum , naturam : formam metallicam plane induat , I 3 atquc 134 Utis Udenii. atque tn ea etiam fe fundi , & fiib ma! leo inftar metalli;,ducipatiatur. Qupi fum etiam ob affinitatem pertinet V trum five Succinum Mercuril^ feu Mei curius fufiis vitri fplcndorem referens. LMercurius Philofophice crefi:ens , fiv tji/lercurius folus vitro inclufus , &c ign decenter adminiftrato excalfaLtus, pu cherrime excrefcens, inftar arboris Ip( ciofiflim^e, undiquaque frondibus, ( pomis quafi, elegantiflime limulatis e: ornata: : ut nimirum alias ludere fol( auro vel argento commixtus, quo tum amalgama vocatur. De Mercurio ex vcgetabilibus , an malibus & metallis refufcitando, didm cft ubiquc fuo loco. cap. vi; Communia NON-EN 71 A qu£dam, f^Uintas ejjentias ex iis corporibu A^quse vel plane nuUam , vcl falte imperfedam fuftinenc analyfin , ef No) m Non-Entia.' [on-cntia , ad qu.rque notatum eft. [uod fi etiam cx iis , quorum princi- a quidem omnia vere leparabilia funt, Jes Quintas Effentias parare fataganf, non cum frioribm Jubftantils, ex cor- ^ribm reColutis producfis , convenimt , ex iis componmtur : fed ftnguUre uddam adhuc , fublimius , & mbilius iefcio,& nefciunt ipfi, quid) J^irent: on dubito afferere , ea quoque effe [ON-ENTIA. Ens autem ^ ^rimum Ens quid funt ? f rerum nondum perfecfarum quoad ej^ ntiam fuam ^fed in mineris fuis laten- um^ ^ adhuc fentium (ut italoquar) ctra£liones funt^qu^ diverfe, aliarum- ue fint virtutum, quam qux ex perfe- :is 5 & genitis jam educuntur, parum Deft, quin quoque fmt NON-EN- 'lA. Prxfertim vero ea 5 quas extra- enda (nnt ex mineris earum rerum , u^z alias fer fe^ & fua natura extraclio^ em nullam patiuntur, v. g. Primum Ens Anri, & cAterorum metaL wum» 14- F^i' > Utts Udenii ^rimum Ens gemmarum, ^ Upidt Frimum Ens Sulphuris^c^c. Cap.YlLNON-ENrL in Transmutatlone metallorum. rjfc vero NON-ENTIUM latiffimi *• ^campus ell , & fertile arvum. t mmi^ particuliiri^ , uti vocant , feu ver & elTeiitiales transmutationes , qu venditantur, imperfedorum metallc rum in perfc£tiora , qua? peragend funt absque UNIVERSALI MEN STRUO feu MERCURIO PHiLO SOPHORUM (fi quis tamen etian eft) profe^lo omnes funt NON-EN TIA optimo fuo jure & merito, fiv pcr Ccementationes , five calcinationes live aquas fortes & gradatorias pro grediantur. Sunt autem pr^Ecipua: Trmsmutmoncs Luni& 1 Martis > ^^^^^^* Veneris j Jovis I CMercurii j SOtturni J TrmSf Non-Entia. 'ransmutmoms Vemris Martis \ ransmutatioms Martis \ yinLumm. Mercurii Mercuni 3 Saturni 7 in Venercm. in ^ovem. ^ris feu Veneris in Saturnum. Et qu2e iunt aliar* At vero lERCURI PHILOSOPHORUKf, Menftmum Mundi Univerfale, Aqua ermanens, ficca, Hylcalis, Azoth, &: ua^ alia tibi debentur nomina. LAPIS MAGNE, LAPIS ADMf. ANDE, LAPIS PHILOSOPHICE, Qpid de vobis ftatuendum eft? ftisne ENTI A,anNON.ENTJA ? Certe^fi ENTIA, obiliflima, Optima, ExccIIentiffima Et Qui iftius partus es, &proJes cftis ijS Utis Udenii eftis, (&: forfan de ruperioribu^ aliq bus metallicis aliter fentiendum foret Sin NON-ENTIA: Omnium infima, abjeiliflima, & ma xime contemnenda clTctis: Et male, fi ita res vobifcum fcfe lia befet, male inquam, imo peflimefitve ftris Autoribus 5 quique pnmiveft:ranO' mina Orbi intulerunt , & in tantos la bores de re nihili humanum genus con jecerunt: cum ipfimcc fcirent, NON- ENTIAvosefle. Cap.VIIL Excufatio. *^TOn animus nobis , aut propofitun: •^•^efl:, quenquam mortalium ultro,S data opera impetere, aut criminari. Errores, & vitia exagitare, & quo mo- do ab humano genere averruncarc; femper Hcuit. Si quis autem forte Ix- fum fe cxiftimet , fuaptc ipfius culpa hoc heri fciat : fibique & fuse confcicn- i\x imputet, quicquid adfe traxerit. Si tamen quidam neceflario oflendcndi eflent : NoN'Entia. 159 iTent : dicam, quos vellem. Illos nimi^ tim^ quifromijjts quidemy ^ grandi lo^ uendi Thrafonica rnaxime follent^ reapfe ^ero nihil , aut parum prdfiant: qm^ mi vel ignoranttjjtmi fint omnium^^ vel olint meliora edoceri : de rehus tamen , uas ipfi non inteliigunt^vel qu^ per fom-' ium:, fehremve ipfis in mentem vene- mt^ aut quas ah aliis inconfiderate per- paderi fihi paffi funt , vanijfimis autem lerum^ ^ ineptijfimis : magnificos fe fa- 'unt uhi^y ^ plenis huccis perfirepunt. )uin etiam illos , qui , quamvis acutius ernant , &: norint non raro - - - reciurn difcernere curvo : ermalitiam tamcn, aut illaudabilem ertinaciam^cum Bacchantibus baccha- 5 immo veritati obfiftere potiuS;,quam idem locum dare 5 aut cedere, nedum LixiHum pro fca virili ferre ^ pr^eclarius ucunt. Ab utrisque grandia, & infi- ita damna ^ qu^ (pfoh dolor ! ) nimis mt in propatuio, redundant in genus umanum. Hos^inquam^fi tetigilfem, ihil ^doleret : gratularer mihi potius. I40 Non-E''ntia. Et hoc leve illis , vel nullum etiam plicium effetj longe majora, & publi luenda commeritis. C^teros verojali probos, finceros^ftdeique & morish nefti obfervantes , quamvis non femp rem acu tangant, aut interdum aliis i mis creduh fint: aut etiamjCum nen nafcatur artifex, & foius ufus talem i ciat:» experiendo proficere veiint: h ergo vel minimo tedere , candido h mini piaculum cenlendum eft. jBfi modus in rehm^funt certi dem<^ fnes^ ^os ultra, 3 citr^jj neo[mt conjijle rt6ium. MUNDIS OMNIA MUNDA SUNT, F I N I S, ) ^ ^ ^ 6?b cJfe c?b «?!55 ^ cfe ^ ^ <^fe ^Jb sljb clfe dfS) 5 qJ^o q;J5 (•i^'^ ^ c*^ <*J? ('J^'^ <2^ <5j? <^ ^ (y^- <»J5/ ^ (^Jp GUERNEIII ROLFINCII, :himi^ in artis FORMAM REDACT^, LiBER VL >e efFciflis leu operibus imaginariis, &: Non-entibus chimicis- ]a p. L De iudem in genere agit. L "TO M E N hoc adept^ funt operationes5& opera qu^dam " ^ chimica, quse cum non fint in re- rum natura , nec efTe poffint , igno tamen ftrepitu a vulgo chimi- rum paffim circumferuntur , & a fu- d)s thaumaturgis orbi Hterato obtru- ntur, quique ea non admittunt^oV^- uify cenfentur digni. De illis editus proftat Hber fingularis 'ivvu@^. ^utor in fimpr£fatioms ad :cTOREMadponit nomenllTis. oW«V iMo vult appellari, quod ut de non tibusfcripfit, ita & ille non ens ha- ri velit. Argu- I^Z GUERN. ROLFINCII Argumentum fcriprionis heroicu eft, fcriptum iplum feliciffimi ingenii judicii & omnigen^ cxpenentia: tbetus NoN ENTiA h^c qua:dam funt coni munia triplici regno , qua^dam finguli regnis propria. CoMMUNJA funt quinta^ eflentias, c vegctabilibus , animalibus , mineralibi] qu^ oftendi folent. pRoPRiA non-entia,ex quolibet^regh in fcenam producuntur. Cap. IL De mn entibm chimict in (])ecie^^ i. communlbm quintis ejfentiis. PAracelsici fere omncs ^ Pefrus Sevi rims idek medic. ^uercetanus prdfa. de veter. medic. Crollius prd^fat. bafil. ch mic* & dii in eo olim unanimiter coi vcniebant, quod in fingulis rerum g( neribus feu corporibus miftis continci turnatura qua^dam radicalis, vitx prii cipium, adionum omnium caufa. Har gb exceUcmiatii ^oelum : propter pi ritatej Non~Entia/ 14J :atcm & fulgorem astrum ; propter ^cunditatcm semen : propter incor- ptibilitatem balsamum: ob immuni- tem ELEMENTi^RI^ fortis QUINTAM SBNTIAM appellabant . & eam Hippo- atem per huvduHq^ facultatcs in- llexiffe firmiter adferebant. NoNNULLi eo usque progreffi fiint, non fuerint veriti.quinta m eilentiam^ u balfamicam hanc in miftis natiu-am, : qua medicamentorum adiones pro- anant, non tantum avaKoyia , veriim iam iicriGL co^leitem indigitare. JusTA eft cenfura : Quintas essen* AS diverfe naturx, originis;, &ab ele- entorum confortio indolis, corporum, \x vel plane nuliam vel imperfe£tam ftinent amhxjmv:, qualia fiint metalla, fe non cntia : non entia item eire.qua: : vegetabilibusjquorumprincipia fepa-- bilia funt, extrahuntur, cum titulo, lod fingulare quiddam finr & fubli- ius fupra eiementa : neque minusnon itia efle, qux hoc titulo ex animaii- iSj eorumve partibus depromuntur. Veri- 144 GUERN. RoiFmcTi J Verifimilc eft, fubftanriam illam f mixtis , ex qua medic^ facultates pro manant 5 rp Ovai ^ma Goeleftem no effe^ aut medicamenta,qu^cunque tar dcm fmt , in quintam eirentiam reda6l;i niliil habere conimune cum cceleftibt lideribus , fcd effe elementaris natura CoNFiRMATUR argumcnto du6to }i? 'frlv s^a^Stv, a principiis extrinfecis, qu lunt AUCTORITATES: Paratelfm archidox. quo agit de quii tis effemiis.t, i. quinta eircnua;,/>5^W/, e materia corporea extrada ex omnibu & ex omni, in quo eft vita , ab omni in puritate & mortalitate liberata, &ab ( lementari confortio feparata. Ex hi mana carne aut fanguine non pote cxtrahi quintaeflentia^vita enim in an ma, non in re. Subjungit : non elfe difti) dtum quid fupra elementa, fed elemei tumipfum, neq; diftinde tempcratur fedcalidum^frigidumjhumidum/iCGur Quinta efrenriaOignis> D aqu^, 1^ terr; aeris naturam parricipat. Extrahen ex metallis, mineralibus, crelcentibus, romatibusmodumpoftfubjangit. m Non-Entia. 14J {ErAftus dijp. amiparacelf. partt ^tera /i^, fomnium vocat hominum otiofo- m , ^ fillere alios cupientium, quo odo fe deceptos {enferuht ^ & dolue- nt. De quinta eflentia fi(3:itia fincere ju- cans Libauim libr. i. epiji. g. quidam fani, fcribit\ putant, fe eflentias for- ales &:lpecificas a rebus {eparare po£ , ita ut non aitiplius ad cenfiim ele- entorum pertineant, fed qualitatibus •mentaribus fpolitat^E in ccele-fl;ium mm naturamj tranfeant. Rular^dm ■progymnafmatum alchimia^ mH. 2j. de eflfentiis ehimicorum mi- is fentitj' nempe, eas elementarium alitatum non eflc omniho expertes .- od enim ov &C non referaic turam principiorum fe conftituenti- 1. At eflcntia chimica ex clementis ucitur* E. K At 14^ GUERN. RoLFINCn At qmH. 73^ rejponf. ad feeundum m fochimicorum argumentum, fuam fei tentiam hanc exponit y quod quintae fentia fo corpus , fed nobilius eleme^ tari, feparabile tamen arte, mifti tam? clementaris puriffim^e parti cohasrens pRiNciPiA dedu£la sow^vy mv H^ toV, T^c ioia^^Xoy^v cviiv^mv ide confirmant- d&vuCAmv eft SEthereum corpus ctf cietrientis, Porcio iUa coeli compofii cbrporibus irieifet;, aut ulliv per m Wii^ mixHorik , aut ^^.^m^ fer m dn^m juxtapo^Honis. Ndn ineftjc^' til^iVy quia qux hoc m do permifcentur ,'funt 7ru^fu>id tfg^ 7nn% Ka £t?i\>?Aajf ^ adeoquc iisdem agendi patiendi qualitatibus inftruaa^ eadei que conftant materia;, ut coUigicur fhilofopho 2. de generxt. & corrupt. c. .Atqui coslum non habet eandem mat riam fecundam cum elementis ^ neq qualitates easdcm ^ caloremi U humiditatem & ficcitatem:, neque agit in Elementa, ut ab iis repa^i que NoN-En TIA. 147 Lfgo coeleftis fubftantia cum elementis, mquam davpLC^Yimi penitiffime in um zY\C^\XOdLervviqu(jSipd\f oitfeO^jSJykjquod for- la &: e^Tentia fit unum^ coire per mi« ionem non poteft. ^ Neque i^' 'w^J.^mv ineft, quia corpo- \ naturalia non effent unum per fe/ed er accidens fblum, per aggrcgationem artium diverfe ipeciei , St per confe- uens^^non cfrent unum T?? quod tmen maxime eft neceirarium. Ex his iferre licet, nuUo modo inelfe. ^ap. III. mn entibm certo egno proprm^ ^ /. "vegetabUium ex lafe petitis. Refufcitdtio planta ex cineribus ^ "velfalibm^ eB non ens^ \^Aruelfm Ithro de mtura rerum fexto, qm injcribitur de refujcitatione rerun^ i,turdiurB , refufcitationem & reftaura- onem ligni, difficilem quidem> fed aturas poftibilem efTe docet , non ta-^ len fine magna circum{pe6lione impe^ K % trabi- 148 GUERN. ROLFINCII trabilem. Modum etiam {ubjungic: Gi neres ligni in cucurbica mifccc kesin^ LIQUORI5 &:oLEo ejusdem ligni ya:qu^ li proporciane. In leni liqubrG lique fcunt , & emerget iiide rnucilagihoi maceria , imptegnata tribus principiis Sale, SulphurejMercuriO. Putrefcant ii ventre equino. Poft recondantur ii ^ ellure pingui. Exfurget arbor multc ipeciofior prioti. Sed icopx funt diffo luxx. Nec perfuadet contrarium ^uercetx nm 3 qui , hermetic^ medtcindi defenf. cap ^2. ut probet, calcinatione humidun primigenium in falibus non abfiimi , a jpfas formas in conftanti illo priiicipic delitefcere , demonftrationes experien tia fepe confirmatas exhibet quasdam & I. CujusDAM POLONI5 Medici apuc Gracovienfesmagni nominis , cujus no men ramen ipfi excidit, qui appararc docet cinerem , ex omnibus cujusvi: plaht^ partibus , idque cum omnibu: tinfturis atque impreifionibus omniun plancse parcium , earumque usque adec >iritu$ confcrvare , omnium facultatum icpres, ut plures quam triginta ejus- lodi" artificiose ex cineribus paraca^ antas , easque diverfas haberet vafcu- 5 fiiis vitreis contenras , Hermetico fi^ llo obfignatas, quae titulum plant^ac roprietatis ejus infcriptum iiaberent, 1 ut fi quis rogaret, fibi rofam ac ca- ndulam demonftrari , aut aliquid ali- utpote papaver rubrum, alburn ac iriegatum, tunc cinerem illius plant^ riperet^ cujus ipecimen eflet editurus, fi nempe rofam tibi monftrari cupe- s y vafculum ro& titulo infignitum ex- berec y cx cujus vafis fundo , lucerna^ ni admoto, aliquantum incalefcens, nuifiimus ac impalpabilis ille cinis apertam rofelpeciem emitteret,quam ifim crefcere , vegetari , ac formam ;nitus , caulis , foliorum , tandemque :mina: florid^ rofe , umbram ac figu^ tn exprimerej & denique explicatifli- am rofam producere, apertis oculis rueri liceret, ut nihil certius nec ele- ntius, quam ex umbratili illa rosa, K 3 aper- 15^0 G UI R /R O L F !N C 1 1 apertiffima rofa enucleari ac confpi^ polTet, omnibus usque quaque fuis pa tibus abfoluta, ut plane corpoream d ceres, qu^ (piritali tantum idea, reveJ tamen efTentia fpiritali dotata fefe inti cndam praebcret, cui nihil aliud reft ret,quam congru^ terra: mandari, folidius corpus alTumeret. H^c aute umbratilis figura, vafe ab igne remot rurliim in fuos cineres relabebatur , f umque chaos evanefcendo fenfim r petebat. II. Decodi abfnithii exemp confirmare fimilem refufcitationrm a iiititur. Beguinm tyrocm. chim. L 2. c. /. pr baturus , vitam vegetabilium operati nibus chimicis non deftrui , nec hun dum miftorum primigenium iisdem a forberi, certum eft, & multoties pt \2Xmx\,in(^mt , fales herbarum pra:l( tim calidarum, fi certo quodam mo^ &; nobis incognito feminentur , al producere fuse fpeciei herbas. K^ndreM Libavim magiftcrium re fcicationis plantarum tantopere co habi ibuit ) ut hanc (^ercetanxatn reflifei- tionem pro vera habuerit , eamque ntagmate arcamr. chimic. de ni^gifieriis rmaliht44 lib. i, cdf. 22. affendice^ illu- ravit hiftoria, & icone plantulaeex a- ia deftillata in vitro enat^.i Jeremih nnario Fhilofopho & Medico excellen^ , archiatro Brandenburgico Culmbacenfi^ ifi communicata. ADMiRANBAMrerum refurreaionem redit Petrm fBorellm hifi. ^ obfirv^* iriorum m^dicofhyf. cent. 4. caf. 62, ^x0 Lto habens , femina rerum in falibus ehtefeere , illudque confirmat ex eo, uod ferendo plantarum falia , planta erum nafcantur^ & in lixiviis planta- un figur^ combuftx plant^ umbrati- i ejus figura emergat: iperat etiam , >l:um artificium brevi temporis inter- allo comprehenfurum 5 & pubhcatu- im^imo de inventi gloria, ne aliquis am fibi furripiat ^ eft lollicitus. Verum EpicharmBo*' illud in fingu- s habet locum : nervos atque artus plfe Lpientia: , non temere credere. Non K 4 entia If2i G U E II N. R O L F I N C 1 1 enm fiint arbores, flores, plant omnes, Qiiamvis vita natur^e curiofc rum chimicoriim ad credulitatem fefti nantium, quod optant, millies & itc rum millies verum defiderent , nun quam tamen exlpe(3:ationem fuam, vc aliorum fatiabunt. MoDus paraGelficus nuUius valoris Fabula auditur, nonhiftoria. ^mrcetam^, exempla RioUnus voca prxftigias j 6^ fallaciam per umbram au imaginum refradionem procuratam ^Ulichim Theffklo redivivOy cap./.Au penda &: fufcipienda h^ec exempla vi lipendit , unum de lixivio urticaruti conglaciato vocat ftupidum : alterun de cineribus plantarum fufpedum. Ii primo experimento defideratur judici um 5 in altero fides. Quercetani han< anatomiam fignatam &c pyromantian explodit ctiam ¥lclmontms ^ pharmaco polium ac -dijpmfatorium modernum in fcripto libro , /. 13. Bonus ille vir, inquit liiam principiorum declarat infcitianij ne- Non-Entia. 15J cfciens 5 quod omnis glacies incipi' ns 5 dentatas culpides , ad figuram fo-. i urtic^ faciat. Quod Archeus fit guratorrei generanda^, qui perignem Dnflagrctur dudum , antequam vel arbo fiat j vel cinis. . j. Si ens femina- ; iierbarum exprimeret lixivium , non .ne folia, fed radicem , caudicerh^ flo- ^s &: firudus referret. Begmnus & feo^uentes Tm^So^a, pro* ponunt. ]AP. IV. Mercurius vwus Jeu rgentum vi^vum currens , ^ 've-^ rumy ex ^egetabilibus extra- ^um^eH non.ens. audacias procesferunt nonnulli, -^ut a£tu Paracelfica principia vegeta- ilibus inesfe probaturi ^ non veriti fue- nt 5 id asfererc. Confirmant exem- is. In Alpibus argentum vivum in ar- Drum foliis & radicibus , ad radices -rbarum , & fub foeni acervis oculari- x cernitur. K y Cre- 1^4 GUEKN. ROLFINCII Credulitas .nimia circumveni ^egumum ^ cum tyrocin. chim. lib. 2. cap 13. fcribcret: In hac urbe plures viro fide dignos , & pra^cipu^ audoritati dignitatisque novi , qui non modo ( mineralibus &: nTetallis , fed etiam c: fanguine humano prius calcinato 5 & e: plantis etiam $ vivum ad metallorun transmutationem elicuere. Re£te ^oreUm hijl. obferv- ra) medicofhyf. 3. obferv. gS. Certam efl nullum educi argentuni vivum ex plan tis , nifi miftis rebus mfercurialibus i operatione , ut einnabari. Sin in foli is & prope radices | currens inventus ut & lub acervis foeni, coagulatusis efl ex vaporibus mercuriahbus fubterranei condenfatus. Poteft per aera voiare & iis , c{\xx occurrunt , fe infinuarc Cum enfe deaurato cin£tus prope ac ftaret aurifabro, qui tum forte mala^ mate O & ? inaurab^t poculum arger teum, vidit capulum enfis inaurati dc albari. Primum magicum cenfuit ir cantamentum', mo^c veram eaufam < gnovit. ^ CAI Non-Entia. iff ^AP. V. Islon Entia ex anima- lihus petita . l ^ ex fangvme ammahum, \ B iauntlione Mercuriali lue Venc- ^rea infedorum s fanguinem acomis lercurii fcedari posfe, verilimile qui- em eft , fed raro obfervatum licet a multis adnotatum. Arce chimica au- em metallicum iimile ex ianguine edu- tum inauditum > H nunquam fa6to omprobatum. ;^AP- VI. HQmuncuim^ fecreth ratmie in witro^ ^el amptdlk chimka fabrkdtus j non ens eB. T^Aracelfm alicubij modum, quo (mc - patre & matre , artis beneficio, ho- tlunculus generatur, proponit: addunt Ui y a quo omnem fcientiam univer- mique naturam & ejus myfteria, prx- ^rtim vero lapidis Philofophici coiifc'^ Honem, difcere lic^at, Tetrm If^ GUERN. ROLVINCIT. Petrus ^orellus hijl. ^ obferv. rai cent. 4. obferv. 62. refurredionis myftc rium a vegetabilibus extendic etiam a animalia. In phialis, inquity licita nc (yromantia, patrem, avum, atavum^tc tamque profapiam, imo antiquos Hc br^os 5 Romanos , & quemcunque vo lueris , accerfes ^ cum propriis figuri* modo eorum cineres vel osfi. fervave ris. Experimentis petitis a fanguin confirmat id deftillato, inquophantas ma, feu idolum humanum apparuit. Reiiirredionem hanc chimicam et iam locum habere in animalibus & in i!e£hs docct centur. 4. obferv. 34. Ab a micis expcrtis duobus accepi, inquit^d cancros fluviatiles reftituisfe ; cinere e orum in loco humido , vel in vafe ter reo, cum aqua modica reli6to. Tun enirn intra dies xx. innumerata: atom animata^ vifiintur^ quse fi (anguine boyi- no irrorentur , in cancros paulatin commutantur. Probabilem hanc refurredionen facit pullities -^gyptiaca, a curiofsftmt Bellonii Non-Entia. i^y 'Bellonio lib. 2. ohferv. 32. & Danica a o^vo natur^ bibliothecario , Bartholino ifi. anat ^ med. cent. 6. hift. //. pro- ofita, ut & Florentina ab ingeniofisfmo Tardio communicata Weslingio , man- atu Serenisfimae Majeftatis regia: Divi hriFHanilK & Magni Ducis Hetruri^e ^rdinandi IL Medicei adornata. Ova >rnacibus concreduntur & jufto ignis *gimine excluduntur puUi. Verum artis fph^ram tranfcendunt •ius memorata miracula. Longe alia tio pullitiei , efFedu ipjfb fepius com- obatar. Eam imitari in hominis re- a^fentatione non licet. Si quis dtj-vo- posfibilitatem urgeat, is traftetur nore veteris verficuli : JS^ilJpernat aurisy nec tamecredatjiatim. AP. VIL Aurum in humam rpore generari nequit. Dens fuit fiBitius. Gallina aurea non ens. I5§ GUERN. ROLFINCIL ANNO M D XCIII. paucis dicbus zi tc ferias Pafchatis , Chriftophoi Mullero , puero Sjlefio ruftico ^ molitc ris paupcns fiUo 5 cum cecidislenc dei tes feptimo ^tatis aniio , ultimus in ii feriori maxilla , verius fmiftram partei AuREiis DENs MOLAKis eadem confo: matione ^ magnituairie , nurnero , & p( fitu, quo dentes aUi, enatcitur. ^acobm HorHim.Medkm Helmftadiei fis M. ^ohames Ingolstettertd^ Nortn hergenfis .pcdtarthm libellk cundem a feruerunt naturaliter genitum 5 & R( mano irnperio multa falutaria inde pn mittunt. Meminit incomparabilis Sennertm i hro de confenfu c. ig. Francifcum VFen. lerum Medicum Gorliccnfem , fagina fe Gallinam foliorum auri Itbrls iv. iri ftatamque hanc in pectore tres Hne pure aureas habuisle , quafi ab artifice liquo indudx fuisfcnt. Seddentem fuisfe fuppofititium , 1 mclla aurea obdudum , bienriio cLipl detexit accuratior s modos non addunt, veriti cenfuram. i manus admoveatur propius / fcop^e jnt disfolut^. Ltbavim lib. j.fyntagrn. arcan. omhi- m facit mentionem. ^^^^/;^^,poftquam tyrocinii chim. lib. . cap, is. fadlitium Mercurium ex mi- eralibus , ianguine humano & plantis lici posfe monueraty fubjungit modum undem eliciendi ex Luna. Dkqui-^ llSo GUERN. ROLFINGII Dlsquifitio Helmnn nobilioribus metallis \ eliciendi modum, ficco ped pr^terit:, de imperfedis duris & moll; bus 5 marte folum & plumbo follieita: MoDus , quo per ealcination^m fi< camj. e. pulveres , Mars in currcnter g convertitur^hic proponitur. limaturA chdybis Salarmon. ^m. mtisfmemiizn^. f/. Mercurii fublimati ^ mn cum ^fe cum falibm & Vitrioli parati 3 j. Limati chalybis nucleus primum pon^ tur in crucibulo : fuperimpohatur * m nutisfime triti, mifti &: pifti pulvis cui fublimato. Mox crucibulum colloc( tur in medio leniter accenfarum pri narum, idque fub camino, aut aerc lib( ro. QjLiamprimum calorem fciiferit f armoniacum, cum fublimato incipic fublimari. (Cavendus autem cft vapo propter Mercurii vencnofitatem , nc in prudentius naribus cxcipiatur.) Paul poft incipiet fal armoniacum cum fubl mato fundi & fluere.quoad tria vel qu^ mox raomcnta peraaa (vifu enim tut perci Non~Entia. i^i i^rcipitur fub camino) ftatim crucibu- Lim auferatur5&: iponte refrigefcat. Po- tea {iiper patella difFra6l:um monftrabit halybis limaturam magna ex parte fui 1 argentiim vivum abiisfe. Hac patel- i vel vitro exceptum per linteum exi- :atur, uride percipietur iimpidisfimum, i ita vivacis natursE^ ut in plano decur- ens quafi fubfiliat : adeo ignese hatur^e ft Mars five chaiybs. Quin nec in afe iigneo, he feorfim evoletjpene ulla bfervahdi ratiohe cohfervari poteft, ^d ih folo vitro firmiter obfignato. Eft imeh verum & haturale liydrargyron, mhi proprietate hydrargyri conftans. MoDixSi quo per calcinationem hu- lidam , i. e, vas & folutiones metalla lollia posfint cbnverti in currentem ic eftf . _ vjL. plumbi UmnH^ rafi vel fcdpro de^ iriti, njel fufi iriter dua^ patellas li» gneas^^ minklkn pulverifaii ^ qua^ Lis eU arend flumbed fere clepfydrA» rum q. V. Glvatiir in fua principia fequente aqua: L ^.^^ l6l GUERN. ROLFlNCil Dis(olve in ca ^ vivi commums ^j* Jn at pulla probeobftjp3ta, levi carbonum igne fu pofitb, donec in aquam limpidam abierif. P ilea remove a calore ignis , & aperto ore k tim injice plumbi rafilis vel pulverifati f j. EfFervcfcit enim aqua fponte , & tumultuatu fi fimul omnia aut nimis ingeras. Iterum o tura orificium vitri,& aHquantifper disiolve fine aquam : mox videbis vuigare argentu vivum, quod prius erat in aqua disfolutum, fu lidere inftar calcis & pulveris albi: plumbi v ro ramenta ocalis fpedantibus, fi agitentur, r folvi fenfim in argentum vivum currens , ad< Utdu3e,& quandoquetrcspartes unci« cx plur bo fint futnrx argentum vivum , quarta pa circiter( fi ritc om«ia perada fucrint ) fcot & fex folphuris plurabi fuperftes, His pcr (5lis eftunde aquans fortem in aliud vas vitreum. Reliqvum argenti tuivi^ ex plumbo faEliy CKime , & trajice per corium vel linteum cu chorda (ut moris eft) compresfum & confti dum, & videbis, quantum ex plumbo elicuei mercurii vivi; & quautumjeltcc fecis terrcsc («Ipharc». ^ Calce Non-Entia- I^j Jalcem qiioque albam ex disfoltitionc argeiiti ivi primo in aqnam impofiti (ubfidentem coU gejqua: vel ulterius prsecipitari poterit in pul* erem rubeum per aquam fortenii ?I revificari in priftinum argcnti vivi pondus er fublimationem&decoftionem,chaIybis fru- o impofito aquas communi, ut rerum chi' licarum peritis notum eft. Ita ad oculum evidenter apparebit, quomo- > plumbum in argentum vivum redeat,ex qua erat ab initio creatum,pondere etiam refidusB cis teftantc, quantum plumbi in hydrargyrum ►ierit , quod a communi nihil dilcrepat , nifi lod fit lividius paul6 & fegnius, prout cujus* lemetalli natura peculiaris poftulat : ficut con^ \ id,quod exferro fit, omnium vivacisfimuni agillimum eft. Verum Libaviana, Beguingea, & haec exem-^ * »X ^ovvtTTiv. Non confunduntur trans- ^itationum adverfarif, ut putabat Liiavim lib^ ♦ cap. i6. autoritate HoUerii, cum tk tnftit* irurgicU libro & cap, quatuor Mercuril neribus addit quintum ex plumbo» No0 5 etiam hic eft. AP. IX. Mercurm Jmimom efinonens. l64 GUERN. ROLFJNCII MOdos ex Antimonio conficicndi Mercun um currentem, plures pvoponuntyLihaviu fyntagin. arcan. chim^ lib, 7. cap, ly Scbroderus pharmac. med. chim. lib. cap /7. Joh. Rhenanus Q e puteo emergente^ cla vi manuduUione in libros Paracelfi p. iS defcriptionem fingularem proponit, addit au tem cidem Oleum ^rii. Nonnemo hunc pro cesfum magni aeftimabat t Bd. Cinabaris ^ii, Tartari crudi ana*parl ij, limatur^ part* iij» dettilla per retortam» Emergit indc ^ curreni NonnuUi Mercurium :^ii adferturi monftrar Regulum,calcinatione Antimonii,Nitri &Tar tari ,qu! emergit» Veritati litat . cenfura Angeli Sah Anaton Antimon. part. /. c. j. Si omnibus modis vi vi argenti vel tantillam guttulam ex Antimot elicueris, quem illi ipfe non permifcueris,oftci de mihi reipfa opus tuum,experientiaque cor jSrma effedum conatus tui , & tunc demur oftendafti tibi fidem ac credulitatem meam. Si fecus, non posfum accommodare aures me; talibus contemplationibus , (quas ars ipfa d< monftrat esfe vanas & ridiculas) tanquam ed tum esfet aliquod , cui adfentiri aut acquielcei debeamus. In primo procesfu in oleo Merci . rius mortificatus revivifcit, & non fine crimii Ant Non-Entia. intimon. ' adfcribitur. In altero procesfu a on neroine magni ^ftimato , occurrit eienchus on obfcuru5* Mercurius,qui clicitur,eft cin- abaris , qui non foliim ex hac, fed etiam ex [tera cum ^ & Sulphure parata elicitur, additi- ne fcori^rum ferri per retortam ignis regimi- i expQfitami In tertio pro'cesfu non evinci* jr To <^tiT»^ev. Regulus eft ipfa Antiraoa. & 'erri fubftgntia, qux in Mercurium curren.- em null^ artis oper^a , fine mangonio fallaci onverti poteft. CAP. X- Sal metallorum eft rion ens., DAri genuinurn metaUorum Sal, multi folli- , cite i anxie afRrmant , de principiorum chirnicorum ac5tuaii inexiftentia adtum ra- i, nificulter chimicushk folertiam fuam exercc- e nosfet, Sed quotusquisque genuinum pa- andi moduni adfequitur ? Pronunciatum J ih- i5, EssE NON ENS, tamdiii vacua dominatur in ula I quamdiu non anslogum quid , fcd fince- 3AP. XL Sulfhur metallorum efi non ens.. GRandis dica hoc titulo fcribitur illis , qui Sulphuris realem inexiftentiam in metallis Lj ip(i \6j G U E R N. R O I. F I N G 1 1 f ip(a probatum eunt re(olutiofle,&: artificiali cen trali extraveriione in circumferentiam. In oranibus metallis (e Sulphur deprehendis fe, O excepto, tradit Cornelim Martini. Ahi facilem in (ingulis hanc cenfcnc opera tionem. Fulvum in doeimaftico lapide, affri £lu ungaricorum'ducatorum in lineola , &: ru bellum a tritura cum faccharo canthoi nigrun ctiarB,qui ab afFridu digitorum adthaleros Phi lippinos3)i(feft)a(er/ apparct^colorem vocan Sulphuris progeniem. Idem judicium ferun de reliquis. Lihavim arcanorum naturae fcientisfimus noilri feculi lfmael,cujus manus contraomne fere , & omnium manus contra illum , mulca e: bypothefi,plura ex luxuriame fertilis ingenii fe gete , non omnia cx domellico tradens expe rimento , in mpdis Mercurii ex metallis clici cndi lib. 7. fyntagm, arcan. chim, proponen dis, llberalisfimus eft, at de Sulphure eorundcr non nifiper tranfennam agit, eodem UbrOyMm & inde une certo ordine, veritus forte , ne in currat cenfaram. Inconfiderate etiam de e< loquitur , cum capite tu quod areto ftillatitii cxtrahitur ex Plumbo,v©cat Sulphur dulce. in y,^ou)^o;^ya-t, fclopetans vis adfcribitur a non null s Sulphuri ©lis. qui cxtra vercitur colorum © & 3 «mn lorui Non-Entia. 1^7 >rum inexftiBguibilium , falium centralium i- neorum & oleorum volatiimm cpera utrin- [ue proledorum lufus cenfetur Sulpliur cupri. Sed liberum dc his cuilibet judicium. ^ • ::AP. XIL Non ens efi medici- la uni^verjalis. Fanacearum "varia- rum njana efi oftentatio. A Ntiquitus notam eam fuisfe multi nullate- lAnus dubitant. Mec deftituuntur exemplisi Neque hoc fecuio potentiam divin^ ma- jus contradforem putant, Sc iniquiorem vetu- b^cum beneficiis majoribus feccm mundi be- iverit, quam florem, Sed qurd de ea & pana- eis aliis ientieodum, cxfonkliM n caf , CAP. XIIL Non ens in transwm- '.atione metallorumefi conver-po tm- perfeBoriim metallorum in TRia in metaliis imperfedis confiderari pof- funt : in imperfcais metallis agnofcutit , ad nobiliorem formam 0 8« 1) (ufcipiendam. Ad aurum & Lunanri ten- dunt fingula hsec auri ruditnenta , ceu finem, perfeaionem & beatitudinera fuam. Auron| ^ L4 ^iiri- 1^8 GUERN, RoLVINCIIt^ ultimus eft corum con^LtxxSi inquiHnt y utmatii ritas in uvis nondum confummatis, Posfibilcn) itaquc fibi imaginantur ;^v(nyn'ilM cum naturanfi habeant non folum inclinantem fed etiam cooperantem , imQ urgentem, praeci pue & ^ii, hlota ett fententia Arabisy ^esfeme dium inter'© & 7). Facilisergo erit in utrum que converfio. ^ eft Prothcus^ in omncs cjt fc mutare poteft formas.. Metalla perfeda quidem {unXyinquiumy rati onc §eciei, &cforma : quodlibet propriam, pe quam ah alia difFeft , & a qua nomen habei posfidet formam ,* fed mtfiianis, ratioae imper fedicnem obtinent gradualem,ulterius dum cfl qvuntur & afi te ciepurantur, ad maturitatem de duci,,ficquc quam natura non pr^ftitit perfc ^^^/> Lihavimy chryfopoeis irepugijdtqy dcerrimmt notis in GaHonis Cld" rei Apologiam ^ ex accidentc eft & a^quivoco; lec magis iftud aurum artificiaje eft,quam hor- kum ex Dtu feminis , colente terram ruftico^ emenque ei committente natum, aut pollus o- )e clibanorum ex ovo exclufus &c. AUi nori ^erum esfe aurum, ajunt: nam ars non esfen- :ialem , fed realem formam inducit, Aurum lutern eft aurum per fonnani eftentiakm , quas ^ft fubftantia. Alii clarius, non esfe proprie transmutatio- lem , & generationem primi, fed fecundi modi bluni , feu fecretionem docent. Nam oiBni- >us metallis incll: aurum , p!us quidera in auri- :haIco>vel a?re, minus in p!umho,aut ferro. Ars ?x infenfibili facit fenfibile, ad fenfum & appa- •entem fubftantiam. Dico, inquit Rbenanui ;p e futeo emerg, lib, 2, nuHam efle metallo - um transmutationem omnin6,fed mutationem :antummod6 & ablationem accidentium, cum )erfeftionis infufione. Metalla enirri (olo gra- lu perfedionis ac puritatis,non fpecie diffe- unt. Nam fi fpecic difFerrent, eorum io Q pcrfedio plane esfet imposfibilis^ Addunt ta- 170 GUERN. ROLFINCII men, finefpe lucrihic laborarcjCjuia fumtuscxce dit qu^ftum : deinde etiam noii efle verum au- rum^ars enim non eflentialem , fed accidenta- !em formam inducit. Aurum autem elt aurun per formam eflTentialem ,quae eft fubftantia. Non longe-a primo gener^tionis modo ab funt j qui fj.^.^^.QcXY,v & fz^/u^li^^^y, mu^ationem transmutationem , ita inftituunt; Tinauram ir forma pulveris vel Hqnoris, proiiciunc (upra J cJ',^.^.^)^' StatiiT^ rioguntur in aurum,per ab jeaioncm form^ veteris , & novac adfumptio nem, ^iddm eo etiam deveniunt, ut tinciiiris fui vim muitiplicandi adfcribant ultra menfuram nempe ut ^j. projeftioots habeat efficaciam a liquot unciarum,e3sq; tingere pofTit, fi cuiquan metallo adhibeatur. Jlii faditio luo auro plus tribuunt^ eoqu^ magis dele ut audientibus vcra?, non imi tatJE voces videantur. Cum aliquando i; theatro pubHco, magno populi applaufu, fui grunnitum expresfisfet, alter fub palliolo poi celium occultavic qui naturalcm grunnitur cc Non-Entia. 171 ederct, fperans fore, ut maiori applaufti vox naturalis, quam artificmlis cxciperetur. Sed fpe fua cxcidit. .Omncj^ accla parunt : %^p\ axt^' w Hc^.^^uvcv^^ vv. Benc omnia IJed yiibil ad Parmenonis fuem^ ExEMPLA transmutationum , & fpecimina non defunt. Ov-/. 'cL^m^v^^ jj (^sS^ xpeTT^av ^iiTtL" ee>^i vXrtq, inquit uEnes Gaz<£t Theopbr^jim^ Tffcy Tizi^Xoi^ovTsg fC r« eil<^ 'ucpcn^ioui^-ni , iTsi % tn.uyo'- Tt^cv ^t. TU^cf.>iren / Ub, \. ad Impcratorem Maximilianum II. germanico idiomate tdtto hanc fcrri in cuprum mutatione adlcnt. Sciai-,/»^^^>, mc diu in ea fuisfe fententia, quoniam ferrum in aquis ae- 'ofis, vcluticxchalcantho, viridi TartPro fxpiusufurpa- :Oi5c fimihbusaesprascipitatc^dcrcendere facit , quod :antum cuprum in cjusmodi nquis dejiciatur , non autem FLRRUM IN CUPRUM TR A N SMUTETUR. Vcrum obfcr- ^avi, &:expcrtusinterimfum , quod in montibus atra- nentods in eadem fodina retinacula fcalarum,& elavi , a- iaque f erramenta diuturno tcmporc ita fint pcnetr»ta,'ut >enitusin verum purumque cuprumabierint.Idcirco co-. ^or tandcm indc concluderc,qirod cx fcrro fiat cuprum. rransmutationem eandcm confirmat Glauberm mirajeHz imundiparte i.p, 36. ufus Lazari Erckcri verbis. RaTiones has funt. I. NATURALJEsaquxc^in^transmutant. i. Inllh- ana fons cft Vitriolo multo abundans , ex eo proma- anstorrensvitriolatus, qui quodvis ferrum incupream alccm convertit. Hsec calx extremo ignis gradu, folhb" ifcitato,in optimum & laudatisfimum cuprum liquatu . Fons quidam Transfyivaniae, juxta Carpathum montc, ropc urbem Schmolnicium,Vitrioli ferax. In hunc rufti- ferrumdcmergunt, extrahunt cuprum, nonampliusin rrwm reducibile. a Artis cxperifnentisidemprobant.Ferroinaquam itrioiatam conjcao,illud rubcfcit , imo planc nonnun- Jampuivisrubeusadhaerefcit, quicoUeaus acic^nel^- is cuprumevadit, Culter fivc clavus fcrrcus atramento ilgavi ex VitrioIo,ac gaUis parato,per unam aut al- ram HBpofitus, rufcfcit plane, & ^ semulat ur colorc cu- Vemm GUERN. ROLF. NoN-EnTIA. Verum enim vero res aliter habct. Non eft vcra, fcd apparens rolumtransmutatio. Taleni 2id{^ent NicoUui Guibertm Lotharingus in exfu- 'gmtione dchim. trmsmutat, i. miftionem agnofcens, & •temfTef-aturam &^ fatis cxa£tam, quas dederitmenda- cio locum, hon vero formae mutationem. 2. Quin illud ses hoc rhodo coiiflaturii non pcrfiftit,fed iri priftinam fer- ri formam,detraa-a xris feu cupn larva, ut^ote fallaci tin- £tura infe£tum,rclabitur/i ad exarhen rcvbcetur. 3. Con- junaio cft qu^dam folum,bb cognationem & fimilitudi- ncm naturarum,non transmiitatio. 4. Conjunclio illa C6 fit modo, quo 1) in aqv.fort.foluta/c coh)ungit aeris lami- his aqu^ fimplici impofitis. Non disfimili ratibne fcr= rurn aquis atramchtofis j quse multum seris Contincnt, rncrfum , aes indiftas aquasliquatUm 6ccohfufumcon- gre<*at,ac ad fc rapit. Commiftio quaedam hic occurrii feu y-^f/^> hon ^ii^(^c?ii,transmuiatio, S'i contingat a- liquid evcnire tale, fcparatib cx conimifto efti neutiquani transmutatio. 'O 'przivv Semertu4, licet ante, /^■^r^? nempe de confenfii ^dijfenfu cap.i. primae fententiae adhaeferit, -Truhivo^ieM tzmcninparalipomeni^pag. ijg. canit, &:ferrumio aesnor tnutari, fcd xs cx Vitriolatis aqiiis faltem bencficio ferri feparari/crroque fic adh3ercre,probabile ccnfet. Idcm {emtBorellus centur, 5- obfervat, 75, F I N I S. I